กลายมาเป็นประเด็นทางการเมือง
กับการถือหุ้นสื่อ ITV ของคุณพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ หัวหน้าพรรคก้าวไกลและว่าที่นายกรัฐมนตรีของประเทศไทย
แต่การเข้าถือหุ้น ITV ของคุณพิธา อาจจะทำให้เขาไม่ได้เป็นนายกรัฐมนตรีของไทยก็เป็นไปได้
เพราะในรัฐธรรมนูญปี 2560 มาตรา 160 ได้กำหนดคุณสมบัติความเป็นรัฐมนตรีและนายกรัฐมนตรีไว้ว่า ต้องไม่มีลักษณะต้องห้ามตามมาตรา 98 ซึ่งตามบทบัญญัติตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 98 (3) ระบุว่า ห้ามมิให้บุคคลที่เป็นเจ้าของหรือผู้ถือหุ้นในกิจการหนังสือพิมพ์หรือสื่อมวลชนใดๆ ใช้สิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็น ส.ส.
พูดง่ายๆ คือ นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี "ห้ามถือครองหุ้นสื่อ"
ประเด็น คือ ITV หยุดการดำเนินธุรกิจสื่อมานานแล้ว
คำถาม คือ ITV หายไปไหน และมีความเป็นมาอย่างไร ?
ITV ก่อตั้งขึ้นในปี 2539 จากแนวคิดที่ว่า "สถานีโทรทัศน์เสรี"
โดยได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐ ภายใต้สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี หรือ สปน. ซึ่งเป็นผู้ให้สัมปทาน โดยมีเงื่อนไขว่า
1. ต้องจ่ายค่าสัมปทานให้ สปน. ปีละ 840 ล้านบาท
2. สัดส่วนเนื้อหารายการ จะต้องเป็น ข่าว สาระความรู้ 70% และรายการบันเทิงอีก 30%
ช่วงวิกฤตต้มยำกุ้ง ITV ขาดทุนอย่างหนักจึงต้องมีการเปลี่ยนมือผู้ถือหุ้นมาเป็น "ชินคอร์ป" ของตระกูลชินวัตร
ในปี 2545 บริษัท ITV ก็ได้เข้า ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
ในปี 2547 ชินคอร์ปได้ยื่นเรื่องต่ออนุญาโตตุลาการ เพื่อขอแก้ไข สัญญาและขอลดค่าสัมปทาน เพราะมองว่าการจ่ายปีละ 840 ล้านบาท สูงเกินไป
ในขณะที่ช่องอื่นๆ จ่ายกันหลัก 100 - 180 ล้านบาท
ทางอนุญาโตตุลาการ วินิจฉัยให้ลดค่าสัมปทาน เหลือปีละ 230 ล้านบาท และสัดส่วนรายการข่าวต่อบันเทิงเป็น 50 : 50
ทาง สปน. เห็นว่าตัวเองเสียผลประโยชน์ จึงร้องต่อศาลปกครองเพิกถอนคำสั่ง ของคณะอนุญาโตตุลาการ
สรุปคำพิพากษา คือ ITV ต้องกลับไปยึดสัญญาเดิม
พร้องทั้งจ่ายค่าปรับ ค่าค้างจ่าย รวมเป็นเงิน 100,000 ล้านบาท !!!
เรียกได้ว่าเป็นไปไม่ได้เลยที่จะหาเงินแสนล้านบาทมาจ่าย เพราะ ITV มีรายได้หลักพันล้านบาทเท่านั้น
ทำให้สถานีต้องปิดตัวลงไปมาจนถึงปัจจุบัน
- ปัญหา Debt Ceiling อธิบายในแบบเข้าใจง่าย
- ลงทุนช่วงนี้ยาก แต่ก็ต้องผ่านมันไปให้ได้
- การขึ้นค่าแรง 450 บาท อาจไม่ได้แย่อย่างที่คิด
คำถาม คือ ตกแล้วคุณพิธา ถือหุ้น ITV จริงไหม ?
คำตอบ คือ จริง แต่เป็นการถือหุ้นเพียงส่วนน้อยเท่านั้น โดยมีจำนวนอยู่ 42,000 หุ้น คิดเป็นสัดส่วน 0.0035% ของจำนวนหุ้นทั้งหมดในบริษัท ITV
อีกทั้งหุ้น ITV ก็เป็นกองมรดกที่ถูกส่งต่อจากพ่อของคุณพิธา ไม่ได้เกิดจากการเข้าไปซื้อของคุณพิธา เอง
คำถามต่อมา คือ ทำไมถึงกลายมาเป็นประเด็นขึ้นมาได้ ?
ตกแล้วแล้ว ITV ยังเป็นสื่ออยู่อีกไหม ?
เพราะ บางส่วนมองว่าเป็นการครอบงำสื่อ ผิดรัฐธรรมนูญเรื่องของนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี "ห้ามถือครองหุ้นสื่อ"
ทั้งที่จอดำไปตั้งแต่ปี 2550
ทั้งนี้ ในฐานะบริษัท ITV ก็ยังมีส่งงบการเงินมาเรื่อยๆ อย่างปี 2565 ที่ผ่านมา บริษัทมีรายได้ 20.6 ล้านบาท แต่เป็นเพียง รายได้จากผลตอบแทนเงินลงทุน และดอกเบี้ยรับเท่านั้น ไม่ได้มีรายได้จากการทำธุรกิจสื่อ
แต่หลายคนก็มองว่าวัตถุประสงค์ของบริษัท ITV ยังคงทำธุรกิจสื่ออยู่
อย่างไรก็ตาม สถานะการเมืองประเทศไทยตอนนี้เรียกได้ว่า "ไม่ชัดเจน"
รัฐบาล คือใคร ?
ตกลงแล้วพรรคที่ได้คะแนนเสียงมากที่สุดจะได้จัดตั้งรัฐบาลไหม ?
เพราะถ้าไม่มีรัฐบาลเข้ามาทำงานบริหารประเทศแล้ว จะยิ่งกดดันสภาพเศรษฐกิจให้ยิ่งแย่ลงไปอีก
ประเด็นนี้ ยังต้องติดตามกันอย่างใกล้ชิดกันต่อไปครับ ...
------------------------------------------------------------------------------
Reference
THE STANDARD