Bank Run คืออะไร ทำไมทำให้ธนาคารเสี่ยงล้มละลาย - BillionMoney
เมื่อมีการแห่ไปถอนเงินออกจากธนาคารพร้อม ๆ กัน ในบางครั้งก็ลุกลาม จนนำไปสู่วิกฤติการณ์ทางการเงิน
เราเรียกเหตุการณ์แบบนี้ว่า “Bank Run”
แล้ว Bank Run คืออะไร ?
BillionMoney จะสรุปให้ฟัง แบบฉบับเข้าใจง่าย ๆ
ก่อนอื่นเรามาทำความเข้าใจ ระบบการดำเนินงานของธนาคารในภาพรวมกัน
ธนาคาร เรียกได้ว่าเป็นตัวกลางระหว่าง
- ผู้ฝากเงิน ที่ต้องการออม
- ผู้กู้ยืม ที่ต้องการนำเงินไปใช้จ่าย หรือลงทุน
ฝั่งของผู้ฝากเงินที่ต้องการออม มักต้องการที่จะฝากเงินในช่วงระยะเวลาสั้น ๆ ส่วนมากจะอยู่ในช่วง 3 เดือน ถึง 2 ปี
แต่ฝั่งผู้กู้ยืมนั้น ส่วนใหญ่มักจะเป็นการกู้ระยะยาว
ลองนึกถึงผู้กู้ซื้อบ้าน หรือบริษัทที่มาขอกู้เงินเพื่อนำไปลงทุนนั้น อาจมีระยะเวลาหลายปี หรือบางครั้งก็เป็นหลัก 10 ปีขึ้นไป
โดยธนาคารก็ต้องกันเงินไว้ส่วนหนึ่ง สำหรับผู้ฝากเงินด้วย เช่น รับฝากมา 100 ล้านบาท อาจนำไปปล่อยกู้ 80 ล้านบาท
ที่เหลือต้องกันเป็นเงินสำรอง เผื่อเอาไว้ในยามฉุกเฉิน
แต่เมื่อใดก็ตาม ที่ผู้ฝากเงินต้องการถอนเงินพร้อมกันเป็นจำนวนมาก ๆ จนเกินกว่าเงินสำรองที่ธนาคารเก็บไว้
ธนาคารต้องเริ่มมีการตัดขายทรัพย์สินจำนวนมาก ซึ่งอาจมีราคาที่ต่ำกว่าราคาตลาด
จนทำให้ขาดทุนจากการขายทรัพย์สิน และถ้าธนาคารไม่มีเงินหรือสภาพคล่องเข้ามาเติมได้ทัน อาจทำให้ธนาคารถึงขนาดล้มลงได้
จนถึงจุดหนึ่งที่ธนาคารไม่มีเงินเหลือแล้ว ก็จะเข้าสู่ภาวะล้มละลาย และนี่คือสิ่งที่เรียกว่า “Bank Run” นั่นเอง..
ปรากฏการณ์ Bank Run ที่เพิ่งเกิดขึ้นเร็ว ๆ นี้ ก็คือที่รัสเซีย หลังจากที่ชาวรัสเซียพากันไปต่อคิวหน้าธนาคาร และตู้ ATM เพื่อรอถอนเงิน
เพราะเกรงว่า มาตรการคว่ำบาตรของชาติตะวันตกที่มีต่อรัสเซีย อาจทำให้ธนาคารจำกัดการถอนเงินของผู้ฝาก
หรือแม้แต่คนเวียดนามจำนวนมาก ก็พากันไปถอนเงินออกจากธนาคาร Saigon Commercial Bank เพราะไม่เชื่อมั่นในตัวธนาคาร
ถึงขนาดทำให้ธนาคารกลางเวียดนาม ต้องประกาศรับประกันสิทธิของผู้ฝากเงินกับ Saigon Commercial Bank ว่าสินทรัพย์ทุกอย่างยังคงปลอดภัย เพื่อลดความตื่นตระหนกของผู้ฝากเงิน
จริง ๆ แล้ว ก็ต้องบอกว่า Bank Run นั้น คล้ายกับพฤติกรรมการลงทุนของคนส่วนใหญ่ ที่เวลาตกใจกลัวอะไรบางอย่าง ก็มักจะทำตามกัน
ที่เห็นได้ชัดก็คือ เวลาตลาดหุ้นตกลงแรง ๆ เนื่องจากมีการพากันเทขายหุ้น ของนักลงทุนจำนวนมาก
นอกจากนี้ ปรากฏการณ์ Bank Run นั้น ไม่ได้เป็นสิ่งใหม่ เพราะเกิดขึ้นมานานหลายร้อยปีแล้ว แต่ในตอนนั้น มักเกิดขึ้นช้า ๆ ใช้ระยะเวลานานพอสมควร
อย่างไรก็ตาม ในโลกที่เทคโนโลยีสามารถทำให้คนจำนวนมาก เข้าถึงข้อมูลข่าวสารได้อย่างรวดเร็วกว่าสมัยก่อน
ปรากฏการณ์ Bank Run อาจเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วเพียงชั่วข้ามคืน ถ้าผู้เกี่ยวข้องไม่บริหารจัดการสถานการณ์ให้ดี Bank Run อาจสร้างความเสียหาย และรุนแรงกว่าเหตุการณ์ในอดีตอย่างมากก็เป็นได้..