ระบบ Swift คืออะไร? ทำไมตะวันตกถึงเลือกใช้คว่ำบาตรรัสเซีย?

หลังจากรัฐมนตรีต่างประเทศของสหภาพยุโรปได้หารือเกี่ยวกับการคว่ำบาตรรัสเซียจากเครือข่ายการชำระเงิน Swift ซึ่งเป็นส่วนสำคัญสำหรับการทำธุรกรรมทางการเงินทั่วโลก ตามแหล่งข่าวทางการทูต ความเคลื่อนไหวดังกล่าวถือเป็นส่วนหนึ่งของมาตรการคว่ำบาตรเพิ่มเติมต่อรัสเซียภายหลังการรุกรานยูเครน

โวโลดีมี เซเลนสกี้ ประธานาธิบดียูเครน กล่าวว่า การคว่ำบาตรควรเกิดขึ้นทันทีเพื่อกดดันรัสเซีย แต่หลายประเทศไม่เต็มใจที่จะดำเนินการ เนื่องจากการห้ามรัสเซียออกจากระบบ จะกระทบกับเครือข่ายการธนาคารของประเทศและการเข้าถึงเงินทุน อย่างไรก็ตามจะมีการตอบโต้กลับในประเทศและบริษัทอื่นๆ เช่น การซื้อน้ำมันและก๊าซจากรัสเซียจะหยุดชะงัก

Josep Borrell หัวหน้าฝ่ายการต่างประเทศของสหภาพยุโรป กล่าวว่า การยกเว้นรัสเซียจาก Swift "ได้รับการพิจารณา" โดยรัฐมนตรีต่างประเทศเมื่อวันศุกร์ แต่ไม่ได้รับความเป็นเอกฉันท์ การเคลื่อนไหวดังกล่าวยังคงมีความเป็นไปได้สำหรับ "การพิจารณาในอนาคต"

ทำความรู้จักระบบ Swift คืออะไร? ทำไมถึงเป็นหนึ่งในตัวเลือกสำหรับการคว่ำบาตรรัสเซียจากนานาประเทศ

Swift คืออะไร?

Swift (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) คือเครือข่ายการเงินระดับโลกที่ช่วยให้การโอนเงินข้ามพรมแดนเป็นไปอย่างราบรื่นและรวดเร็ว โดยก่อตั้งขึ้นในปี 1973 และตั้งอยู่ในเบลเยียม โดยเชื่อมโยงธนาคารและสถาบันกว่า 11,000 แห่ง ในกว่า 200 ประเทศ

แต่ Swift ไม่ใช่ธนาคาร High Street แบบดั้งเดิม เป็นระบบส่งข้อความโต้ตอบแบบทันทีที่แจ้งให้ผู้ใช้ทราบเมื่อมีการส่งและชำระเงิน โดยมีการส่งข้อความมากกว่า 40 ล้านข้อความต่อวัน เนื่องจากเงินหลายล้านล้านดอลลาร์เปลี่ยนมือระหว่างบริษัทและรัฐบาล และมากกว่า 1% ของข้อความเหล่านั้นคิดว่าเกี่ยวข้องกับการชำระเงินของรัสเซีย

ใครเป็นเจ้าของและควบคุม Swift

Swift ถูกสร้างขึ้นโดยธนาคารในอเมริกาและยุโรป ซึ่งไม่ต้องการให้มีสถาบันเดียวพัฒนาระบบของตนเองและผูกขาด ปัจจุบันเครือข่ายนี้มีธนาคารและสถาบันการเงินมากกว่า 2,000 แห่งเป็นเจ้าของร่วมกัน อยู่ภายใต้การดูแลโดย National Bank of Belgium โดยร่วมมือกับธนาคารกลางรายใหญ่ทั่วโลก รวมถึงธนาคารกลางสหรัฐ (เฟด) และธนาคารแห่งอังกฤษ

Swift ช่วยให้การค้าระหว่างประเทศปลอดภัยสำหรับสมาชิก และไม่ควรเข้าข้างฝ่ายใดในข้อพิพาท อย่างไรก็ตามอิหร่านถูกแบนจาก Swift ในปี 2555 ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการคว่ำบาตรโครงการนิวเคลียร์ ทำให้สูญเสียรายได้จากการส่งออกน้ำมันเกือบครึ่งหนึ่งและสูญเสีย 30% ของการค้าต่างประเทศ

Swift กล่าวว่าไม่มีอิทธิพลเหนือการคว่ำบาตร และการตัดสินใจใดๆ ที่จะบังคับใช้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับรัฐบาล

การคว่ำบาตรรัสเซียจาก Swift ส่งผลอย่างไร?

หากมีการคว่ำบาตรรัสเซียจาก Swift บริษัทในรัสเซียจะสูญเสียการเข้าถึงการทำธุรกรรมที่ราบรื่นและทันที การจ่ายพลังงานอันมีค่าและผลผลิตทางการเกษตรจะหยุดชะงักลงอย่างรุนแรง ธนาคารมีแนวโน้มที่จะต้องจัดการกันเองโดยตรง มีความล่าช้าเพิ่มขึ้นและมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม ท้ายที่สุดก็ตัดรายได้ของรัฐบาลรัสเซียออก

พันธมิตรตะวันตกไม่เดินหน้า แต่การคุกคามดังกล่าวกระตุ้นให้รัสเซียพัฒนาระบบการเคลื่อนย้ายข้ามพรมแดนของตนเอง เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการคว่ำบาตรดังกล่าว รัฐบาลรัสเซียได้สร้างระบบบัตรชำระเงินแห่งชาติ หรือที่รู้จักในชื่อ Mir เพื่อดำเนินการชำระเงินด้วยบัตร อย่างไรก็ตามปัจจุบันมีต่างประเทศเพียงไม่กี่ประเทศที่ใช้ระบบดังกล่าว

เหตุใดตะวันตกจึงเลือกใช้การคว่ำบาตรด้วย Swift

การถอดรัสเซียออกจะส่งผลเสียต่อบริษัทที่จัดหาและซื้อสินค้าจากรัสเซีย โดยเฉพาะเยอรมนี เนื่องจากรัสเซียเป็นผู้ให้บริการน้ำมันและก๊าซธรรมชาติรายใหญ่ของสหภาพยุโรป และการหาวัสดุทางเลือกอื่นไม่ใช่เรื่องง่าย ด้วยราคาพลังงานที่พุ่งสูงขึ้น การหยุดชะงักเพิ่มเติมเป็นสิ่งที่รัฐบาลจำนวนมากต้องการหลีกเลี่ยง

บริษัทต่างๆ ที่รัสเซียเป็นหนี้จะต้องหาวิธีอื่นในการรับเงิน บางคนกล่าวว่าความเสี่ยงจากความสับสนวุ่นวายของธนาคารระหว่างประเทศมีมากเกินไป Alexei Kudrin อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังของรัสเซีย แนะนำให้ตัดขาดจาก Swift อาจทำให้เศรษฐกิจของรัสเซียหดตัว 5%

แต่มีข้อสงสัยเกี่ยวกับผลกระทบที่ยั่งยืนต่อเศรษฐกิจของรัสเซีย ธนาคารรัสเซียอาจกำหนดเส้นทางการชำระเงินผ่านประเทศที่ไม่มีการคว่ำบาตร เช่น จีน ซึ่งมีระบบการชำระเงินของตนเอง 

อย่างไรก็ตามการตัดสินใจที่จะหยุดการเข้าถึงของรัสเซียยังคงต้องการการสนับสนุนจากรัฐบาลยุโรป ซึ่งหลายแห่งไม่เต็มใจเพราะมีความเป็นไปได้ที่จะทำร้ายเศรษฐกิจของตนเองด้วย

อ้างอิง : https://www.bbc.com/news/business-6052182