ข้อเท็จจริง "ความปลอดภัย" ในอาหาร จากโรคระบาดร้ายแรง

ข้อเท็จจริง "ความปลอดภัย" ในอาหาร จากโรคระบาดร้ายแรง

ในความสัมพันธ์ อุตสาหกรรมเลี้ยงสัตว์และอาหาร

      ว่าด้วยประเด็นโรคระบาดจากสัตว์สู่คน อย่างเช่น เชื้อไวรัสประเภทโคโรนาไวรัส (โควิด-19) หรือ อินฟลูเอนซาไวรัส (เชื้อไข้หวัดใหญ่) นั้น จากการวิเคราะห์ของนักวิทยาศาสตร์สุขภาพและนักนิเวศเกษตร (ศาสตราจารย์ปีเตอร์ รอสเซ็ต ศาสตราจารย์อาคันตุกะ)  ได้บรรยายเกี่ยวกับประเด็นระบบอาหารกับ COVID-19 ในเวทีวิชาการเรื่องเกษตรกรรมแผนใหม่กับความมั่นคงทางอาหารในสถานการณ์โควิด  ที่โดยสถาบันวิจัยสังคมจุฬาฯ พบว่า การกล่าวบรรยายชี้นำในระบบเกษตรกรรมและอาหารเชิงเดี่ยว เป็นต้นเหตุสำคัญของการระบาดของโรคในยุคหลัง มิหนำซ้ำระบบอาหารในยุคปัจจุบันที่อุดมด้วยไขมัน โปรตีน น้ำตาล และโซเดียม ยังเป็นสาเหตุที่ทำให้ผู้คนเสี่ยงที่จะล้มตายจากโรคระบาดดังกล่าวเพิ่มขึ้น และมีความเชื่อมั่นว่า วิกฤตการระบาดของโควิดคือบทพิสูจน์อีกครั้งว่า ระบบเกษตรกรรมและอาหารที่เราควรไปถึงคือเกษตรกรรมเชิงนิเวศโดยเกษตรกรรายย่อย ไม่ใช่อุตสาหกรรมเกษตรและอาหารขนาดใหญ่

     จากข้อมูลข้างต้นนี้ ในประเด็นดังกล่าว  ตามข้อเท็จจริงจาก ผศ.นพ.โอภาส พุทธเจริญ จากหน่วยโรคติดเชื้อ ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยปกติโรคระบาดจากสัตว์ไปยังคนที่เกิดขึ้นบ่อยๆ  สาเหตุการระบาดคือ การเข้าไปสัมผัสหรือคลุกคลีกับสัตว์ที่มีเชื้อโรคอยู่โดยสัตว์อาจมีหรือไม่มีอาการ และบางครั้ง เชื้อมีการกลายพันธุ์ที่เหมาะสมพร้อมที่กระโดดมายังคน ซึ่งก็บอกไม่ได้ว่าการกลายพันธุ์จะเกิดเมื่อใด

      ยกตัวอย่างโรคบางชนิดที่จะระบาดเพียงในสัตว์เท่านั้น และไม่ติดต่อมาสู่คน เช่น โรคไข้หวัดหมูแอฟริกาที่ระบาดทั่วทวีปเอเชีย ณ ปัจจุบันก็ระบาดเฉพาะในหมู และทำให้หมูล้มตาย แต่นับเป็นคนละชนิดกับไข้หวัดหมู (Swine Flu) ที่เคยระบาดมาสู่คน เป็นต้น สำหรับโรคไข้หวัดหมูแอฟริกา (ASF) ระบบการจัดการดูแลโรคดังกล่าว ในประเทศไทยในอุตสาหกรรมเลี้ยงสัตว์นั้น สามารถควบคุมได้เป็นอย่างดี ส่งผลให้เกษตรกรผู้เลี้ยงหมูไทยได้รับอานิสงค์นี้ จนมีออร์เดอร์ส่งออกเนื้อหมูไปต่างประเทศได้อย่างมากมาย ด้วยสาเหตุที่ประเทศอื่นไม่สามารถควบคุมโรคดังกล่าวได้

   ผศ.นพ.โอภาส ยังกล่าวเพิ่มอีกว่า ไม่จำเป็นต้องวิตกกังวลในขณะนี้ เพราะยังไม่มีรายงานการระบาดจากคนสู่คน ดังนั้นวิธีปฏิบัติตนอย่างง่ายที่สุดคือการหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสัตว์ที่อาจจะเป็นพาหะ  และป้องกันตัวเองจากผู้ที่มาจากแหล่งที่มีอาการระบาดของโรคซึ่งส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ และต้องติดตามข่าวอย่างใกล้ชิด    นอกจากนี้เทคโนโลยีปัจจุบันก็มีการพัฒนามากขึ้นทำให้สามารถตรวจสารพันธุกรรมไวรัสได้ดีขึ้น ทำให้มีการตรวจสอบโรคระบาดได้รวดเร็วมากขึ้น และมีการเผยแพร่แลกเปลี่ยนข้อมูลกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้สามารถวางแผนรับมือได้อย่างรวดเร็ว

   จากข้อมูลนี้ทำให้เห็นข้อเท็จจริง  "ความปลอดภัย" ในอาหาร จากโรคระบาดร้ายแรง ในความสัมพันธ์ระบบอุตสาหกรรมเลี้ยงสัตว์และอาหาร ไม่ใช่สาเหตุที่แท้จริงของโรคระบาดโคโรน่าไวรัส (โควิด-19) และร่วมถึงโรคระบาดอื่นๆ ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ขออธิบายสรุปได้คราวๆ ดังนี้

1. ประเทศไทยในช่วง ปี 2563 ข้อมูลการขยายพื้นที่ปลูกพืชเชิงเดี่ยว ลดลงไปมากกว่า 0.97%ส่วนหนึ่งอาจมาจากมาตรการไม่รับซื้อพื้นที่ไม่มีเอกสารสิทธิ์  ทำให้ข้อมูลการบุกรุกพื้นที่ป่านั้น ลดลงตามไปด้วย  cr.สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร
2. การเลี้ยงสัตว์ โรงเรือนระบบปิด คือ หลักการจัดการมาตรฐานสากลสัตว์สุขภาพดี ไม่เครียด ไม่ป่วย ไม่จำเป็นต้องใช้ยา ดีต่อคุณภาพเนื้อสัตว์  สำหรับอุตสาหกรรมสัตว์และอาหารในประเทศไทย พบว่า ซีพีเอฟ เป็นหนึ่งเดียวของไทยที่ได้รับคะแนนเพิ่มขึ้นในทุกหมวด และได้รับการปรับเลื่อนชั้นขึ้นสู่ Tier 3 จาก Tier 4 ในรายงานเกณฑ์มาตรฐานทางธุรกิจตามหลักสวัสดิภาพสัตว์ปี 2020 (The Business Benchmark on Farm Animal Welfare Report : BBFAW) https://thejournalistclub.com/ซีพีเอฟ-ยืนหนึ่งในไทย-เ/  
3. เกษตรพันธสัญญา คือ ระบบการผลิต ตรวจสอบย้อนกลับได้ รู้แหล่งที่มา ประวัติตั้งต้นน้ำที่เป็นแหล่งกำเนิดวัตถุดิบ จนถึงปลายทาง ส่งผลผู้บริโภคได้รับสินค้าที่มีคุณภาพ ปลอดภัย    cr.กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 
4. โรคระบาดอาจกระทบขนส่งอาหาร จากเกษตรกร ตลาดสดร้านค้า กระจายสินค้าสู่มือผู้บริโภคยากขึ้น  การซื้อลดลง กระทบต่อเศรษฐกิจโดยรวม เหมือนดังเช่น การระบาดของโคโรน่าไวรัส (โควิด-19) มีผลกระทบการขนส่งอย่างชัดเจน จากมาตรการ Lockdownเพื่อป้องกันโรคระบาด เป็นต้น
5. รู้ทัน ความดัน เบาหวาน โรคหัวใจ หมั่นออกกำลังกายเลือกอาหารที่มีประโยชน์ เลี่ยงเค็ม งดสุราและบุหรี่ทำจิตใจสงบ ผ่อนคลายความเครียด ไม่โกรธง่าย 

    ฉะนั้น บทพิสูจน์ของอุตสาหกรรมเกษตรและอาหารไม่ใช่สาเหตุจุดเริ่มต้นของการสร้างโรคระบาดมาสู่คน เพราะยังไม่หลักฐานหรือแหล่งข่าวที่ชัดเจน เหมือนอย่างเช่น องค์การอนามัยโลก (WHO) และจีนร่วมกันเปิดเผยรายงานฉบับหนึ่งในวันนี้เกี่ยวกับต้นตอของไวรัส โควิด-19 โดยได้ข้อสรุปว่า ไวรัสดังกล่าวไม่น่าจะหลุดออกมาจากห้องปฏิบัติการแห่งหนึ่งใน เมืองอู่ฮั่น อย่างที่มีผู้ตั้งข้อสงสัยไว้ และไม่พบว่า อุตสาหกรรมอาหารเป็นต้นตอเชื้อดังกล่าว https://www.infoquest.co.th/2021/74253 

   สำหรับอุตสาหกรรมเกษตรและอาหารในประเทศไทยนั้น ปัจจุบันพบว่า มีการพัฒนา ค้นคว้า วิจัย ทางด้านวิทยาศาสตร์อาหาร การเกษตร  ร่วมถึงความเจริญทางเทคโนโลยีที่มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เพื่อตอบสนองผู้บริโภคทั่วโลก  ให้ความสำคัญต่อคุณภาพอาหารที่จะรับประทานเพื่อให้มีสุขภาพที่แข็งแรง ให้ความสำคัญในคุณค่าทางโภชนาการความสะอาดปลอดภัยตั้งแต่ระบบผลิตวัตถุดิบ กระบวนการแปรรูป ไปจนถึงมือผู้บริโภค จนเป็นที่ยอมรับในนานาชาติจนถึงทุกวันนี้ได้  ก่อนจะเลือกซื้อหรือเข้าถึงอาหารใด โปรดตรวจสอบแหล่งที่มาที่น่าเชื่อถือ และชัดเจน เพื่อความปลอดภัยจากอาหารที่ได้รับของตัวคุณเองและคนที่คุณรักนะคะ