สั่นสะเทือนบัลลังก์ดอลลาร์: เปิดฉากมหาศึกสกุลเงินสำรองโลก!

สั่นสะเทือนบัลลังก์ดอลลาร์: เปิดฉากมหาศึกสกุลเงินสำรองโลก!

ประวัติศาสตร์ได้จารึกไว้ชัดเจนว่า "อำนาจทางเศรษฐกิจโลก" และ "สกุลเงินสำรองหลัก" คือสองสิ่งที่แยกกันไม่ออก!

วันนี้ เรากำลังอยู่ในช่วงเวลาสำคัญที่บัลลังก์ของดอลลาร์สหรัฐฯ กำลังถูกท้าทายอย่างไม่เคยมีมาก่อน!

การกระจายตัวของสกุลเงินสำรอง ไม่ได้เป็นเพียงตัวเลข

แต่คือสัญญาณเตือนถึงการเปลี่ยนแปลงของระเบียบโลกใหม่!

จากปอนด์สู่ดอลลาร์: มหากาพย์การช่วงชิงอำนาจ

สงครามนโปเลียน (1803–1815): ปูทางสู่ปอนด์สเตอร์ลิง

อังกฤษชนะสงครามที่ยืดเยื้อกับจักรวรรดิฝรั่งเศส ด้วยอำนาจกองทัพและกองทุน

หลังสงคราม ปอนด์สเตอร์ลิงกลายเป็นสกุลเงินของอาณาจักรที่ "พระอาทิตย์ไม่เคยตกดิน"

เงินปอนด์เริ่มถูกใช้ในอาณานิคมทั่วโลก → กลายเป็นเงินสำรองหลักของศตวรรษที่ 19

สงครามโลกครั้งที่ 1 (1914–1918): จุดจบของปอนด์?

อังกฤษกลายเป็น “ลูกหนี้” ขณะที่ 

สหรัฐฯ กลายเป็น “เจ้าหนี้”

เศรษฐกิจอังกฤษทรุดหนัก ดอลลาร์เริ่มแทรกซึมเข้าสู่ตลาดการเงินโลก

โลกเริ่มเปลี่ยนจากปอนด์ → ดอลลาร์ อย่างเงียบๆ

สงครามโลกครั้งที่ 2 (1939–1945): กำเนิดระเบียบดอลลาร์

สหรัฐฯ ชนะสงคราม + สะสมทองคำมากที่สุดในโลก

ปี 1944 Bretton Woods Agreement กำหนดให้ “ดอลลาร์ผูกทอง” และ “โลกผูกดอลลาร์”

นี่คือ จุดเริ่มต้นอย่างเป็นทางการของบัลลังก์ดอลลาร์

สงครามเย็น (1947–1991): ดอลลาร์ vs รูเบิล

โลกแบ่งขั้ว…แต่เศรษฐกิจโลกเลือกข้าง

ขณะที่โซเวียตพยายามสร้างระบบการเงินคู่ขนาน ฝั่งตะวันตกยังยึดดอลลาร์เป็นแกน

การขยายตัวของการค้าระหว่างประเทศภายใต้ดอลลาร์ → ดอลลาร์ชนะทั้งในและนอกสมรภูมิ

สงครามน้ำมัน (1973): ดอลลาร์ใหม่ที่ไม่ต้องผูกทอง

ปี 1971 Nixon ยกเลิกผูกดอลลาร์กับทองคำ

สหรัฐฯ จับมือ OPEC ให้ “น้ำมันซื้อขายเป็นดอลลาร์” → เกิดระบบ Petrodollar

ดอลลาร์กลายเป็น “เงินที่ซื้อพลังงานได้” แทนทองคำ และคงสถานะเงินสำรองต่อเนื่อง

สงครามอิรัก (2003): ดอลลาร์ถูกท้าทาย

อิรักประกาศขายน้ำมันเป็นยูโร (2000) ก่อนจะถูกสหรัฐฯ บุกในอีก 3 ปี

หลายฝ่ายมองว่า “สงครามครั้งนี้...ไม่ใช่แค่อาวุธนิวเคลียร์ แต่คือสงครามค่าสกุลเงิน”

ความเชื่อมั่นต่อดอลลาร์ถูกตั้งคำถาม แต่ยังไม่มีสกุลใดมาแทนที่ได้

สงครามยูเครน (2022–): จุดเริ่มต้นของโลกที่ไร้ศูนย์กลาง

หลังรัสเซียบุกยูเครน สหรัฐฯ และพันธมิตรใช้ มาตรการคว่ำบาตรทางการเงิน เช่น ตัดออกจาก SWIFT

หลายประเทศเริ่มเร่งพัฒนา ระบบการชำระเงินทางเลือก และ สกุลเงินดิจิทัลของธนาคารกลาง (CBDCs)

ธนาคารกลางทั่วโลกลดการถือดอลลาร์ → จุดเริ่มต้นของ “โลกหลายสกุล”

ดอลลาร์บนจุดสูงสุด …และผู้ท้าชิงรายใหม่

2001: จุดสูงสุดแห่งยุค

ดอลลาร์ครองสัดส่วนเงินสำรองโลกถึง 72.7% สะท้อนอิทธิพลทางเศรษฐกิจและการเมืองของสหรัฐฯ ที่แผ่ขยายครอบคลุมทั้งโลก

ยูโร: คู่แข่งตัวฉกาจ

เปิดตัวในปี 1999 และก้าวขึ้นเป็นสกุลเงินสำรองอันดับสองได้อย่างรวดเร็ว

เคยทำสถิติสูงสุดถึง 29% ในปี 2009 — พลังของความร่วมมือในยุโรปที่โลกจับตา

หยวน: มังกรที่เริ่มแผ่รังสี

ปี 2016 IMF บรรจุเงินหยวนในตะกร้า SDRถือเป็นการรับรองสถานะของจีนในเวทีการเงินโลก

แม้สัดส่วนเงินหยวนในเงินสำรองโลกยังไม่สูง (เกือบ 3% ในปี 2022)

แต่การ “ไต่ระดับ” อย่างต่อเนื่อง บ่งชี้ถึงบทบาทที่กำลังเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

บัลลังก์ที่สั่นคลอน: สัญญาณแห่งการเปลี่ยนยุค

บทบาทดอลลาร์ลดลงต่อเนื่อง

• จากจุดสูงสุด 72.7% ในปี 2001 เหลือ 57.8% ในปี 2024

• เทรนด์นี้ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ แต่คือ “กระแส” ที่เกิดพร้อมกันทั่วโลก

ธนาคารกลางกระจายความเสี่ยง

• ยูโร เยน หยวน ฟรังก์สวิส หรือแม้แต่ดอลลาร์แคนาดา กำลังได้รับบทบาท

• ทุกประเทศต้องการ “ลดการพึ่งพาสกุลเดียว” เพื่อลดความเสี่ยงทางภูมิรัฐศาสตร์

พลังใหม่ที่เปลี่ยนเกม: เศรษฐกิจ การเมือง และเทคโนโลยี

ขั้วอำนาจเศรษฐกิจเปลี่ยนมือ

จีน อินเดีย และกลุ่ม BRICS กำลังเติบโต และเริ่มสร้าง “ระบบคู่ขนาน” เช่น BRICS Pay หรือ cross-border digital yuan

ภูมิรัฐศาสตร์ที่ไม่แน่นอน

ความตึงเครียดระหว่างประเทศ เช่น สงครามการค้า สงครามยูเครน ทำให้หลายชาติ “ไม่อยากผูกชะตากับดอลลาร์” มากเกินไป

เทคโนโลยีดิจิทัล: ตัวแปรพลิกสมดุล

• CBDCs (เงินดิจิทัลของธนาคารกลาง): จีน อินเดีย และยุโรป พัฒนาแล้วล้ำหน้ากว่าสหรัฐฯ

• บล็อกเชนและระบบชำระเงินแบบไร้พรมแดน: ทำให้การโอนเงินระหว่างประเทศอาจไม่ต้องพึ่ง “สกุลกลาง” อีกต่อไป

โลกการเงินจะไปทางไหน?

Scenario 1: Multi-currency world

ไม่มี “เจ้าเดียว” แต่หลายสกุลเงินร่วมกันครองโลก → ยูโร หยวน เยน สร้างสมดุลใหม่

Scenario 2: New King Rising

หากจีนสามารถผนึกขั้วพลัง BRICS และขับเคลื่อน e-CNY ได้สำเร็จ… หยวนอาจกลายเป็น “ผู้ครองบัลลังก์ดิจิทัล”

ไม่มีสกุลเงินใดอยู่ค้ำฟ้า

ประวัติศาสตร์ 120 ปีชี้ให้เห็นว่า

“สกุลเงินสำรอง” คือเงาสะท้อนของอำนาจโลก

เมื่อเศรษฐกิจเปลี่ยน อำนาจเปลี่ยน

ระบบการเงินโลก…ก็ย่อมต้องเปลี่ยนตาม

บัลลังก์ของดอลลาร์กำลังสั่นคลอน

และมหาศึกครั้งใหม่…กำลังจะเปิดฉาก

คำถามที่น่าตื่นเต้นที่สุดในยุคของเราอาจไม่ใช่แค่

“ใครจะครองบัลลังก์”

แต่คือ...

“โลกหลังดอลลาร์” จะเป็นอย่างไร?”

เรื่องและภาพ: กรรวี วงษ์ศิริเลิศ Economist, Bnomics

════════════════

ที่มาเนื้อหาจาก.  Bnomics by Bangkok Bank