เรื่องวุ่นๆ ที่ยังไม่จบของตลาดคริปโท FTX

เรื่องวุ่นๆ ที่ยังไม่จบของตลาดคริปโท FTX :

By ทิวัตถ์ ชุติภัทร์ | คุยให้.... “คิด”06 ธ.ค. 2565 เวลา 9:04 น. 

แน่นอนว่าตอนนี้ผมเชื่อว่าทุกๆ ท่านที่อ่านหนังสือพิมพ์กรุงเทพธุรกิจอยู่ตอนนี้น่าจะได้ยินข่าวของการล่มสลายของตลาดซื้อขายคริปโทเคอร์เรนซีอันดับ 2 ของโลกที่มีชื่อว่า FTX

ซึ่งตอนที่เกิดการล่มสลายเกิดขึ้นนั้นมีคนเข้ามาสอบถามผมเป็นการส่วนตัวค่อนข้างมาก ผมเองก็ค่อนข้างตกใจกับสิ่งที่เกิดขึ้นและตอนแรกไม่คิดว่าคนอย่างแซม แบงค์แมน ฟรีด์ (Sam Bankman-Fried) CEO และผู้ก่อตั้งตลาดซื้อขายคริปโท FTX เขาเรียนจบจากมหาวิทยาลัยสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ หรือ เอ็มไอที ก่อนที่จะเริ่มทำงานที่บริษัทจัดการกองทุนอย่าง เจน สตรีท

ก่อนจะมาก่อตั้งบริษัทจัดการกองทุนคริปโทอย่าง อาลาเมด้า รีเสิร์ช (Alameda Research) และกระดานเทรดคริปโทอย่าง

FTX เรื่องทั้งหมดที่เกิดขึ้นตั้งแต่รายงานงบการเงินของแพลทฟอร์มกองทุน อาลาเมด้า รีเสิร์ช (Alameda Research) ที่มีเจ้าของเป็น FTX

และมีอดีตแฟนสาวของแซมอย่าง แคโรไลน์ เอลลิสัน (Caroline Ellison) เป็น CEO จนไปถึงการยื่นล้มละลายของแพลตฟอร์ม FTX ผมจะไม่ได้พูดถึงในบทความนี้แต่บทความนี้จะเน้นไปที่สิ่งที่คนส่วนใหญ่อาจจะยังอ่านไม่เจอและเรื่องราวหลังจากนั้นครับ

พอ FTX ตัดสินใจปลดแซมออกจากการเป็นผู้จัดการใหญ่ของบริษัท ก็ได้จ้างจอห์น เรย์ ที่สาม (John Ray III) ซึ่งเขาได้รายงานผลจากการเข้ามาตรวจสอบบริษัทและผลการดำเนินงาน เขาได้รายงานว่า

“ในชีวิตการทำงานของเขา เขาไม่เคยได้เห็นการล้มเหลวที่สมบูรณ์แบบและการหายไปของข้อมูลทางการเงินที่เชื่อถือได้

และการควบคุมการทำงานในมือเพียงไม่กี่คนที่ไม่มีประสบการณ์และความเชี่ยวชาญใดๆ เลย” 

ซึ่งจอห์น เรย์ก็เป็นคนที่เข้ามาตรวจสอบการล้มสลายของบริษัทเอนรอนตอนปี 2544 มีตัวเลขหนึ่งที่ท่านผู้อ่านควรทราบตอนที่บริษัทเอนรอนล้มมีหนี้สินที่ประมาณ 2 หมื่น 3 พันล้านเหรียญ แต่ตอนที่ FTX ล้มมีหนี้สินถึง 5 หมื่นล้านเหรียญ ในรีพอร์ทนั้นมีข้อที่น่าสนใจอยู่หลายข้อเลย ซึ่งผมจะมาสรุปในบทความนี้ 

• เรื่องแรก FTX ไม่รู้ว่ามีพนักงานอยู่ในบริษัทกี่คน ทั้งไม่รู้แม้กระทั่งข้อมูลของที่อยู่ของพนักงาน หรือ จะติดต่อพนักงานคนนั้นอย่างไร 
• ข้อที่สอง เวลาพนักงานจะเบิกเงินของบริษัทนั้น สามารถเบิกผ่านแชทของบริษัทได้ ซึ่งนายจ้างจะอนุมัติหรือไม่อนุมัติผ่านไอคอนอีโมจิ 
• ข้อที่สามทางอาลาเมด้าได้ปล่อยกู้ให้กับแซม  1 พันล้านเหรียญซึ่งเป็นการกู้ยืมส่วนตัวกับทางอาลาเมด้า นอกจากนั้นจาก  2 พันล้านเหรียญที่แซมระดมทุนมา แซมได้เอาเงิน 300 ล้านเหรียญไปใช้จ่ายเองเป็นเงินส่วนตัว 
• ข้อที่สี่ ในแชทของบริษัทนั้นได้มีการตั้งค่าให้สามารถลบแชทภายในระยะเวลาหนึ่ง 

• ข้อที่ห้า FTX ที่เป็นบริษัทที่มีมูลค่าสูงถึง  3 หมื่น 2 พันล้านเหรียญ นั้นไม่เคยมีการประชุมบอร์ดมาก่อน 
• ข้อที่หก บริษัทนั้นไม่ได้มีการทราบเลยว่าตอนนี้มีเงินสดอยู่ในมือมากน้อยเพียงใด หรือแม้แต่ว่าตอนนี้เงินสดอยู่ที่ไหนบ้าง ข้อที่เจ็ดผู้บริหารสูงและพนักงานได้เอาเงินของบริษัทไปซื้อบ้านและอสังหาริมทรัพย์อื่นๆ และใช้ชื่อของตัวเองเป็นเจ้าของอสังหาเหล่านั้น มีการรายงานว่าอสังหาริมทรัพย์เหล่านั้นได้จ่ายเงินด้วยเหรียญ FTT ครึ่งหนึ่งและอีกครึ่งหนึ่งด้วยหุ้นของ  FTX ด้วย

มีคำถามหนึ่งที่ผมคิดว่าอยู่ในใจของหลายๆ คนคือ ทำไมบริษัทที่เข้าไปลงทุนใน FTX ถึงกล้าเข้าไปลงทุนทั้งพวก Softbank Blackrock Sequoia Capital และ Temasek คำตอบคือว่าหลายๆ บริษัทไม่ได้สนใจตัวของ due diligence เลยหรือการตรวจสอบข้อมูลภายในของบริษัทแม้แต่อย่างใด 

สิ่งที่แซมส่งไปให้กับนักลงทุนทั้งหลายคือไฟล์ excel ที่เต็มไปด้วยยอดขาย จำนวนผู้ใช้งานแพลตฟอร์มต่อวัน และค่าใช้จ่าย สิ่งที่ไม่ได้อยู่ในไฟล์นั้นคือตัวบริษัทของอาลาเมด้า รีเสิร์ช

และสิ่งที่ทำให้คนอยากมาลงทุนนั้นก็คือ การที่รีพอร์ทเขียนไว้ว่า FTX เติบโตจากตอนปี 2562 ที่ยอดขาย 15 ล้านเหรียญตอนที่ก่อตั้ง จนไปเป็น 1 พันล้านเหรียญตอนปี 2565 แต่ยอดขายนี้ไม่ได้มีคนมาตรวจสอบบัญชีเลย 

ตอนนี้มีการสอบสวนหลายๆ คนที่อยู่ใน FTX และมีการรายงานว่าตอนนี้นักลงทุนหลายๆ คนอาจจะฟ้องแซมและ FTX ในเร็วๆ นี้ และอาจจะมีการให้การของแซมในเดือนธันวาคมนี้ มีแหล่งข่าวมาว่าทนายความ จอห์น ดีตั้น (John Deaton) กำลังจะสอบสวนความสัมพันธ์ระหว่าง แกรี่ เกนส์เลอร์ (Gary Gensler) ประธานของ SEC 

ทางแกรี่และแซมได้รู้จักกันผ่านทางพ่อของอดีตแฟนสาวของแซมที่มีชื่อว่า เกล็น เอลลิสัน (Glenn Ellison) เพราะว่าทางเกล็นเคยเป็นหัวหน้าเก่าของแกรี่ช่วงที่ทั้งคู่สอนหนังสืออยู่ที่ MIT ซึ่งมีรายงานว่าทั้งคู่ได้โทรคุยกันช่วงเดือนมีนาคมที่ผ่านมาเกี่ยวกับ แพลตฟอร์มใหม่ที่ทาง SEC จะอนุมัติ 

ซึ่งหลายๆ คนที่รู้เรื่องนี้บอกว่าเป็นพฤติกรรมที่ผิดปกติอย่างยิ่ง มีการรายงานจากคนในสภาว่าแกรี่จะถูกสอบสวนและต้อนจนมุมจากทางคณะกรรมการไต่สวนอย่างแน่นอน การสอบสวนเรื่องคอร์รัปชั่นไม่หยุดเพียงเท่านี้สมาชิกวุฒิสภาของรัฐมิสซูรี่อย่าง จอร์จ ฮาวลี่ย์ ก็อยากให้ทางสมาชิกใหญ่ของพรรคเดโมแครต

และโจ ไบเดน ส่งอีเมลทั้งหลายที่เกี่ยวข้องกับ อาลาเมด้า รีเสิร์ช และ FTX มาให้หมดด้วย เพื่อมาดูว่าจากการที่แซมบริจาคเงินทั้งหมด 50 ล้านดอลลาร์ได้มีการปล่อยปละละเลยในกระดานเทรด FTX หรือไม่

คำถามคือ แล้วลูกค้าทั้งหลายของ FTX จะได้เงินคืนไหม? คำตอบคือ ลูกค้าทั้งหลายต้องรวมตัวกันและไปต่อแถวกับเจ้าหนี้คนอื่นๆ เพราะว่ามันไม่มีการปกป้องลูกค้าจากบริษัทกระดานเทรดคริปโทที่ไม่ได้จดทะเบียนอย่าง FTX 

จอห์น เรย์ บอกแม้กระทั่งว่า ไม่ได้มีรายงานชิ้นไหนเลยที่บอกว่าลูกค้าคนนี้ฝากเงินไว้กับทาง FTX เท่าไหร่ ตอนนี้เกิดอะไรขึ้นกับแซมบ้าง แซมได้จ้างบริษัททนายความ Paul Wiess

ซึ่งต่อมาได้ปลดแซมจากการเป็นลูกค้าเพราะสิ่งที่แซมทวีต มีการรายงานข่าวว่าตอนนี้แคโรไลน์ อดีตแฟนสาวของแซม ได้อพยพไปยังเมืองดูไบ ของสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ที่ไม่ได้มีการส่งตัวนักโทษกับทางสหรัฐอเมริกา 

สุดท้ายนี้ผมอยากจะขอแสดงความเสียใจกับทางทุกท่านที่เสียเงินกับแพลตฟอร์ม FTX ในที่นี้ด้วยครับ ทางที่ดีเราควรเก็บเหรียญคริปโทไว้ในกระเป๋าฮาร์ดแวร์วอลเล็ทครับ

คอลัมน์:  คุยให้... “คิด”
ทิวัตถ์ ชุติภัทร์
ผู้อำนวยการฝ่ายพัฒนาธุรกิจบริษัทหลักทรัพย์ ทรีนีตี้ จำกัด
กรุงเทพธุรกิจ