วิศวกรรมทางการเงินรูปแบบใหม่ที่ชื่อว่า "วอร์แรนต์"

CR.พลวัต2014

ข่าวหุ้น

ไม่มีผู้ถือหุ้นใหญ่ของบริษัทมหาชนรายไหน อยากให้หุ้นตนเองไร้ค่า เพราะมันจะทำให้ตนเองขาดทุนไปด้วยจากการถือหุ้น (อาจจะมียกเว้นก็ผู้ถือหุ้นใหญ่ที่มีหนี้เยอะๆ แล้วหลอกเจ้าหนี้แปลงหนี้เป็นทุนเท่านั้นที่จ้องทุบหุ้นของตัวเองสารพัดวิธี เพื่อให้เจ้าหนี้เจ๊งและถอดใจ) ถือเป็นสัจธรรมของโลกิยธรรม

เจตนาที่จะทำให้ราคาหุ้นเพิ่มมูลค่า หรือพยุงค่าให้ยาวนาน ในขณะที่ผู้ถือหุ้นใหญ่หาความร่ำรวยไปด้วย ทำให้นักการเงิน ที่ปรึกษาทางการเงิน และเจ้าของกิจการจำนวนมาก หันเข้าหาวิศวกรรมการเงิน เพื่อสร้างเครื่องมือทางการเงินแปลกออกมา

หนึ่งในจำนวนนั้นคือ วอร์แรนต์ ซึ่งในตลาดหุ้นไทยในหลายปีมานี้ ก็ถือเป็นวิธีการที่ฮอตฮิตติดตลาดมายาวนานโดยเฉพาะกิจการที่ต้องการให้ราคา หุ้นวิ่งไวกว่ากำไรสุทธิต่อหุ้น แต่วัตถุประสงค์ของเครื่องมือนี้ก็มีความหมายแตกต่างกันไป

บางรายอยากใช้เงินซื้อกิจการโดยไม่ต้องจ่ายเงินสด

บางรายต้องการเพิ่มสภาพคล่องของหุ้นในอนาคต แต่ก็กลัวคนจะมาเทกโอเวอร์กิจการในระยะสั้น

บางรายไม่มีเงินเพิ่มทุน เพื่อรักษาสัดส่วนของตนเองก็เลยออกมาเพื่อยั่วไม่ให้ราคาหุ้นตกในระยะสั้น ส่วนระยะยาวค่อยไปตายเอาดาบหน้า

ความหมายทางกฎหมายของวอร์แรนต์ (warrant) คือ ใบสำคัญแสดงสิทธิในการจะซื้อหุ้นสามัญ ซึ่งรายละเอียดเกี่ยวกับสัดส่วนของการได้มาเมื่อเทียบกับจำนวนหุ้นสามัญ เงื่อนไขหรือราคาการใช้สิทธิแปลงเป็นหุ้นสามัญ (เอ็กเซอร์ไซส์) วันหมดอายุ โดยหลังจากหมดอายุ ถ้าไม่ใช้สิทธิก็จะกลายเป็นกระดาษไม่มีค่า

สำหรับนักลงทุนทั่วไป เรียกกันง่ายๆ ว่าหุ้นลูก ทั้งที่ไม่ใช่หุ้น เพียงแต่มันซื้อขายหน่วยได้เสมือนหุ้น

ตามข้อกำหนดผู้ถือวอร์แรนต์ไม่มีสิทธิออกเสียงใดๆ เพราะไม่ใช่หุ้นและไม่มีสิทธิได้รับปันผลใดๆ

โดยทั่วไปแล้ว บริษัทจะแจกวอร์แรนต์ฟรีให้กับผู้ถือหุ้นเดิมในวันที่กำหนด (XW) เพื่อให้นักลงทุนที่ถือหุ้นแม่ตามสิทธิ ได้เอาไปซื้อขายกันในตลาดรองในราคาปัจจุบันที่กำหนดกันง่ายๆ คือ ราคาหุ้นแม่ ลบด้วยราคาใช้สิทธิแปลงเห็นหุ้นสามัญต่อหน่วย ก็จะเป็นราคาเหมาะสมสำหรับการซื้อขายในท้องตลาด

ความนิยมในวอร์แรนต์สำหรับนักลงทุนประเภทเก็งกำไร ก็คือว่าราคาวอร์แรนต์วิ่งขึ้นลงได้สะใจกว่าหุ้นแม่ กลายเป็นสูตรว่า “วิ่งเร็วดีทั้งขึ้นทั้งลง” ยิ่งตัวที่อัตราการใช้สิทธิได้หลายๆ หุ้นด้วยแล้ว ปรู๊ดปร๊าดทันใจ เหมาะสำหรับคนใจร้อนกล้าได้กล้าเสีย

การที่ราคาวอร์แรนต์ วิ่งได้เร็วมากก็เพราะข้อกำหนดเพดานของการวิ่งขึ้นสูงสุดของวัน(ซิลลิ่ง) และเพดานการวิ่งลงต่ำสุดของวัน (ฟลอร์) มีความยืดหยุ่นมากกว่าหุ้นแม่นั่นเอง

กล่าวคือ ถ้าราคาหุ้นสามัญ (หุ้นแม่) ราคา 10 บาท และ w ราคา 8 บาท (เพราะหักด้วยราคาแปลงสิทธิ 2 บาท) หากแม่วิ่งขึ้นไปได้สูงสุด 13 บาท วอร์แรนต์ก็จะวิ่งได้สูงสุดที่ 13 บาทเช่นกัน กำไรเยอะกว่าหุ้นแม่ และในทางกลับกัน หากราคาหุ้นแม่ลดลงไปที่ต่ำสุดไม่เกิน 7 บาท ราคาหุ้นวอร์แรนต์ จะมีเพดานต่ำสุดที่ 3 บาท

ความหวือหวาของวอร์แรนต์ ได้กลายเป็นเครื่องล่อสำคัญที่บริษัทนำมาหลอกล่อนักลงทุนให้ถือหุ้นแม่เอา ไว้ก่อนในคราวที่หวังอนุมัติการเพิ่มทุน เพื่อจะได้รับวอร์แรนต์ฟรี จนกลายเป็นจารีตว่า หากคิดอะไรไม่ออก เวลาต้องการเพิ่มทุนก็แจกวอร์แรนต์ด้วย อย่างไรเสียผู้ถือหุ้นต้องให้ฉันทานุมัติ เพราะมีประโยชน์ร่วม

หลายบริษัทจึงออกวอร์แรนต์มาเยอะแยะเกลื่อนตลาดไปหมด กลายเป็นจารีตแบบมักง่ายไป บางบริษัทเพิ่มทุนทางอ้อม ด้วยการจ่ายปันผลเป็นหุ้น แล้วก็แถมวอร์แรนต์ให้อีก โดยเชื่อว่าจะทำให้หุ้นรักษามูลค่าเอาไว้ได้ ทั้งที่โดยข้อเท็จจริงมันเป็นการทำลายผลตอบแทนต่อหุ้นอย่างมีนัยสำคัญในระยะ ยาว เพราะท้ายที่สุด เมื่อมีการเพิ่มทุน จำนวนหุ้นที่มากขึ้น ก็จะส่งผลให้กำไรต่อหุ้นลดลงโดยปริยาย

เจ้าของบริษัทที่สายตาสั้นบางราย หวังทำราคาหุ้นผ่านการแจกวอร์แรนต์ฟรี คิดว่าเท่เต็มที ด้วยการประกาศเพิ่มทุนเอาวอร์แรนต์มาแจกฟรีอย่างไม่มีปี่มีขลุ่ย โดยอ้างเหตุผลไม่เข้าท่าเข้าทาง เมื่อผลลัพธ์เป็นตรงกันข้าม เพราะราคาหุ้นไม่เพียงแต่จะดิ่งเหวลงเท่านั้น หากยังทำให้วอร์แรนต์ไร้ค่า และยิ่งราคาแปลงสิทธิเป็นหุ้นสามัญในอนาคตต่ำด้วย บริษัทก็ไม่ได้ประโยชน์คุ้มค่า

การออกวอร์แรนต์แจกฟรีแก่นักลงทุน เพื่อสนองความโลภของผู้ถือหุ้นใหญ่ และกรรมการ จึงเป็นกระบวนการทำลายมูลค่าของหุ้นอย่างมีนัยสำคัญ อาจจะไม่เกิดผลในระยะสั้น แต่จะมองเห็นในระยะยาว เพราะเคยมีปรากฏการณ์หลายครั้งที่เราได้เห็นว่า มีคนนอกบางกลุ่มที่เจตนาร้าย เข้ากว้านซื้อวอร์แรนต์ในตลาดเก็บไว้ในราคาต่ำ แล้วเอามาแปลงสิทธิเมื่อถึงกำหนด กลายเป็นการเทกโอเวอร์กิจการไป

ไม่เพียงเท่านั้น วอร์แรนต์ที่ออกมายั้วเยี้ยของบริษัท ก็กลายเป็นหนามยอกอก เพราะนักเก็งกำไรหันไปเล่นวอร์แรนต์มากกว่าหุ้นแม่ ส่งผลให้หุ้นแม่ไร้สภาพ ขาดเสน่ห์ไป

บางรายยิ่งร้ายไปกว่านั้น ราคาหุ้นแม่ ไม่สามารถจะขยับขึ้นสอดรับกับผลประกอบการได้เสียเลยเพราะนักลงทุนเกรงไปว่า จะถูกลดทอนมูลค่าหุ้นที่ถืออยู่ ในช่วงของการแปลงสิทธิอันซับซ้อน ที่ต้องติดตามข้อมูลไม่ให้คลาด

ดาบสองคมของวิศวกรรมการเงิน แจกวอร์แรนต์ฟรีจนเกร่อ อาจจะเป็นการฆ่าหุ้นแบบผ่อนส่งได้ง่ายมาก หากไม่ระวัง ...