ผู้ส่งออกต้องรู้..พาณิชย์ ออกมาตรการ Licensing

ผู้ส่งออกต้องรู้..พาณิชย์ ออกมาตรการ Licensing ป้องกันนำสินค้าไปผลิตอาวุธนิวเคลียร์ เริ่ม 1 ม.ค.69

• กระทรวงพาณิชย์ประกาศใช้มาตรการ Licensing ควบคุมการส่งออกสินค้าที่อาจนำไปผลิตอาวุธนิวเคลียร์และอาวุธทำลายล้างสูง (WMD) โดยจะเริ่มมีผลบังคับใช้วันที่ 1 มกราคม 2569
• ในระยะแรกจะเริ่มควบคุมสินค้าที่ใช้ได้สองทาง (Dual-Use Items) หมวด 0 ที่เกี่ยวข้องกับนิวเคลียร์ จำนวน 204 รายการ ก่อนจะขยายไปยังหมวดอื่นๆ ในอนาคต
• ผู้ส่งออกสินค้าที่เข้าข่ายต้องตรวจสอบรายการสินค้าและยื่นขอใบอนุญาตส่งออกผ่านระบบออนไลน์ของกรมการค้าต่างประเทศ ซึ่งจะเปิดให้ยื่นได้ตั้งแต่เดือนธันวาคม 2568

ปัจจุบันมีเหตุการณ์ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ในหลายพื้นที่ทั่วโลก จนนำไปสู่ความขัดแย้งที่รุนแรง บานปลาย กระทบต่อความมั่นคง เศรษฐกิจ การค้าของโลก ไม่พ้นแม้แต่ไทย ทำให้คณะคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ(ยูเอ็น )ได้ออกข้อกำหนด ให้ประเทศต่าง ๆ ต้องมีมาตรการภายในประเทศในการป้องกันการแพร่ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทําลายล้างสูง ที่จะก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิตมนุษย์ สัตว์  พืช  หรือต่อสิ่งแวดล้อมอย่างร้ายแรง ตลอดจนสินค้าทั่วไป ที่สามารถนําไปประกอบ พัฒนา เสริมสร้าง และอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอาวุธที่มีอานุภาพทําลายล้างสูง

 “ไทย” ในฐานะประเทศสมาชิก มีหน้าที่ปฏิบัติตามมติดังกล่าว จึงได้ออกพระราชบัญญัติการควบคุมสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการแพร่ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง พ.ศ. 2562 หรือกฏหมายที่ป้องกันการนำสินค้าไปผลิตอาวุธนิวเคลียร์ เคมี ชีวภาพ หรือระบบจรวดที่อาจก่อให้เกิดอันตราย. 

โดยกฎหมายดังกล่าวเป็นกฎหมายเฉพาะในการกำกับดูแลสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการแพร่ ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง (Weapons of Mass Destruction: WMD) และ สินค้าที่ใช้ได้สองทาง  DUI (Dual-Use Items) คือ สินค้าที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ทั้งในทาง พาณิชย์ทั่วไป และทาง การทหาร โดยเฉพาะการนำไปใช้ในการผลิตอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง  ตัวอย่างสินค้า DUI เช่น ปุ๋ยบางชนิดที่สามารถนำไปใช้ผลิตระเบิดได้ สารเคมีหรือสารตั้งต้นที่ใช้ในอุตสาหกรรมยาหรือเกษตรกรรม แต่สามารถนำไปใช้เป็นวัตถุระเบิดได้ อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่สามารถดัดแปลงเพื่อใช้ในระบบอาวุธได้

พ.ร.บ. ดังกล่าวได้ให้อำนาจกระทรวงพาณิชย์โดยกรมการค้าต่างประเทศ ในการพิจารณากำหนดมาตรการเพื่อการกำกับดูแลอย่างครบถ้วน ประกอบด้วย  มาตรการอนุญาต (Licensing) มาตรการรับรองตนเอง (Self-Certification) และ มาตรการอื่นใด

ล่าสุด กรมการค้าต่างประเทศ มาตรการ Licensing  มาบังคับใช้สำหรับการส่งออกและการส่งกลับสินค้าที่สามารถนำไปใช้เพื่อเป็นสินค้าปกติและจะสามารถใช้เป็นส่วนประกอบอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง (WMD) หรือ สินค้าสองทาง (DUI) ที่เกี่ยวข้องกับนิวเคลียร์ (สินค้า DUI หมวด 0) เช่น เครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ อุปกรณ์แขนกล และยูเรเนียมธรรมชาติ เป็นต้น โดยจะมีพิกัดศุลกากรที่เข้าข่ายต้องถูกควบคุมประมาณ 204 พิกัด (พิกัดระดับ 8 หลัก)

มาตรการ Licensing เป็นมาตรการที่มีประสิทธิภาพสูง ได้รับการยอมรับจากนานาประเทศโดยเฉพาะประเทศคู่ค้าและการลงทุนสำคัญของไทย เช่น สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป ญี่ปุ่น สิงคโปร์ ไต้หวัน ฮ่องกง และออสเตรเลีย เป็นต้น ว่า สามารถป้องกันการแพร่ขยาย WMD ได้อย่างเป็นรูปธรรม และลดความเสี่ยงในการถูกใช้เป็นฐานการผลิตหรือการส่งผ่าน DUI ไปยังกลุ่มผู้ก่อการร้าย และเพื่อป้องกันสินค้าในทางพาณิชย์นำไปถูกปรับเปลี่ยนใช้ในการทำลายล้าง โดยเฉพาะในส่วนการสู้รบหรือก่อความไม่สงบในภูมิภาค

“ดวงอาทิตย์ นิธิอุทัย” รองอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ กล่าวว่า   ตั้งแต่วันที่ 1 ม.ค.69 กรมจะควบคุมการส่งออกสินค้าใช้ได้สองทาง ทั้ง 10 หมวด กว่า 1,775 รายการ แต่จะเริ่มคุมการส่งออกที่หมวด 0 หรือสินค้าที่เกี่ยวข้องกับนิวเคลียร์ (วัสดุ สถานประกอบการ และอุปกรณ์) รวม 204 รายการก่อน ซึ่งในปี 67 ไทยส่งออกสินค้าหมวด 0 มูลค่า 437,000 ล้านบาท ส่วนใหญ่ส่งออกไปสหรัฐฯ เนเธอร์แลนด์ ไต้หวัน จีน มาเลเซีย ญี่ปุ่น เป็นต้น

ภายในไตรมาส 2 ปี 69 จะขยายการควบคุมไปยังหมวด 7-9 ที่เป็นสินค้าระบบนำร่องและระบบอิเล็กทรอนิกส์การบิน, สินค้ายานพาหนะและอุปกรณ์ทางทะเล และสินค้าการบิน อวกาศ และการขับดัน เช่น โดรน ชิ้นส่วนเครื่องบิน ฯลฯ โดยปี 67 ไทยส่งออกสินค้าสองทางทั้ง 10 หมวด มูลค่า 3.15 ล้านล้านบาท หรือราว 30% ของมูลค่าการส่งออของไทย

“ในการควบคุมการส่งออก ผู้ส่งออกต้องตรวจสอบว่าสินค้าของตนเป็น DUI หมวด 0 หรือไม่ ผ่านระบบ e-Classification ของกรม ที่ www.etcwmd.dft.go.th หากพบว่าเป็น DUI จะต้องยื่นขออนุญาตส่งออกผ่านระบบ e- DUI Licensing พร้อมแนบเอกสารประกอบ เช่น หนังสือรับรองการใช้สุดท้าย และเอกสารการซื้อขายสินค้าโดยผู้ประกอบการยื่นขอใบอนุญาตผ่านระบบ e- DUI Licensing ได้ตั้งแต่ช่วงเดือน ธ.ค. 68”

นอกจากนี้ กรมยังมีสินค้าเฝ้าระวังเพิ่มเติมอีก 50 รายการ ที่ประเทศพัฒนาแล้วส่วนใหญ่กังวลว่า อาจนำมาผลิตเป็นอาวุธทำลายล้างสูงได้อีก ซึ่งส่วนใหญ่จะนำมาใช้ในสงคราม-ยูเครน และขอให้ไทยเพิ่มความเข้มงวดในการควบคุมการส่งออกด้วย เช่น ชิ้นส่วนเฮลิคอปเตอร์ ชิ้นส่วนเครื่องบิน อย่างใบพัด หรือโดรน ที่ปัจจุบัน นำมาใช้ปฏิบัติการทางทหาร และในการสู้รบมากขึ้น โดยทั้ง 50 รายการนี้ ประมาณครึ่งหนึ่งเป็นสินค้าที่อยู่นอกเหนือสินค้าใช้ได้สองทาง 10 หมวด

 มาตรการ Licensing เป็นมาตรการที่ผู้ส่งออกไทยต้องรับทราบและเตรียมความพร้อมในการส่งออกสินค้าที่เกี่ยวข้อง ที่อาจจะนำไปประกอบเป็นอาวุธร้ายแรง ในช่วงที่สถานการณ์ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ที่มีเพิ่มขึ้นในขณะนี้อีกทั้งยังเป็นการยกระดับมาตรฐานความมั่นคง สร้างภาพลักษณ์ของไทยต่อประชาคมโลกในการป้องกันการแพร่ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง

ที่มา… https://www.bangkokbiznews.com/business/economic/1200622