ส่องทั่วโลก ‘ตอบโต้’ ภาษีทรัมป์อย่างไร

ส่องทั่วโลก ‘ตอบโต้’ ภาษีทรัมป์อย่างไร เบื้องต้น ‘จีน - อียู’ ประกาศสู้ยิบตา

By สุรินทร์ เจนพิทยา

เมื่อภาษีทรัมป์ทำให้ทั่วโลกตกตะลึง หลายประเทศเตรียมสู้กลับ ขณะที่อีกหลายประเทศขอเจรจาก่อน ผู้เชี่ยวชาญแนะ ‘ไทยไม่ควรเจรจาเดี่ยว’ ควรผนึกกำลังกันในแบบ ‘อาเซียน’ เพื่อเพิ่มอำนาจต่อรองกับทรัมป์

กลายเป็นแผ่นดินไหวใหญ่ไปทั่วโลก ตลาดหุ้นถูกทิ้งดิ่ง เมื่อ “โดนัลด์ ทรัมป์” ประกาศขึ้นภาษีโต้ตอบทั้งโลกในอัตรา 10-50% โดยไม่มีข้อยกเว้นแม้แต่กับพันธมิตรสหภาพยุโรป และญี่ปุ่น ในขณะที่ “ไทย” โดนภาษีนี้สูงถึง 36% 

อย่างไรก็ตาม ทรัมป์ประกาศว่า กว่าภาษีตอบโต้นี้จะมีผลบังคับใช้ ก็คือ “วันที่ 9 เมษายน” นั่นหมายความว่า ทรัมป์ให้เวลาอีก “1 สัปดาห์” สำหรับการเจรจาต่อรอง ซึ่งเมื่อทรัมป์ทุบโต๊ะ กล่าวหาประเทศต่างๆ ว่าขึ้นภาษีเท่านั้นเท่านี้แล้ว แต่ละประเทศมีปฏิกิริยาอย่างไร ขึ้นภาษีสู้กลับ หรือยอมหมอบเจรจา

- ภาษีทรัมป์ต่อประเทศต่างๆ -

จีนเตรียมสวนหมัดกลับ

หลังจากทรัมป์ขึ้นภาษีจีนอีก 34% รวมจากครั้งที่แล้วเป็น 65% จีนแถลงเตรียม “ตอบโต้” ต่อภาษีศุลกากรครั้งใหญ่ที่สุดของทรัมป์ ชี้เสี่ยงต่อการทำลายการค้าระหว่างกัน และทำให้ห่วงโซ่อุปทานปั่นป่วน 

กระทรวงพาณิชย์ของจีนเรียกร้องให้สหรัฐ “ยกเลิก” ภาษีศุลกากรในทันที และแก้ไขความขัดแย้งทางการค้าผ่านการเจรจา 

“จีนคัดค้านเรื่องนี้อย่างหนักแน่น และจะดำเนินมาตรการตอบโต้โดยเด็ดขาด เพื่อปกป้องสิทธิ และผลประโยชน์ของตน” กระทรวงพาณิชย์ระบุในแถลงการณ์

โฆษกกระทรวงฯ เสริมว่า ประวัติศาสตร์สะท้อนให้เห็นว่า การปรับขึ้นภาษีไม่อาจช่วยแก้ปัญหาของสหรัฐ ทั้งยังเป็นอันตรายต่อผลประโยชน์ของสหรัฐ และเป็นอันตรายต่อการพัฒนาเศรษฐกิจโลก รวมถึงเสถียรภาพห่วงโซ่อุตสาหกรรม และอุปทาน พร้อมสำทับว่า ไม่มีผู้ใดชนะในสงครามการค้า และนโยบายกีดกันทางการค้ามิได้นำสู่ความสำเร็จ

สหภาพยุโรปไม่ยอมเช่นกัน

สหภาพยุโรป (อียู) ซึ่งมีประเทศสมาชิก 27 ประเทศ และเป็น “คู่ค้ารายใหญ่ที่สุด” ของสหรัฐประกาศว่า “จะตอบโต้กลับ” หลังจากทรัมป์เรียกเก็บภาษีศุลกากรครั้งใหญ่ต่ออียูในอัตรา 20% ซึ่งทรัมป์เรียกกลุ่มประเทศสมาชิกทั้ง 27 ชาติว่า “เอาเปรียบเรา” และเรียกสิ่งนี้ว่า “น่าสมเพช”

ด้านอัวร์ซูลา ฟอน แดร์ ไลเอิน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป แถลงว่า “การประกาศของประธานาธิบดีทรัมป์ ถือเป็น ‘แรงกระแทกครั้งใหญ่’ ต่อเศรษฐกิจโลก เรากำลังเตรียมมาตรการตอบโต้เพิ่มเติมเพื่อปกป้องผลประโยชน์ และภาคธุรกิจของเรา หากการเจรจาล้มเหลว” 

ไม่เพียงเท่านั้น ฟอน แดร์ ไลเอิน เคยกล่าวว่า สหภาพยุโรป “มีไพ่ในมืออยู่มาก” ซึ่งรวมถึงการเรียกเก็บภาษีตอบโต้ และการงัดมาตรการบีบบริษัทเทคโนโลยี และบริการของสหรัฐที่มาทำธุรกิจในยุโรป

ญี่ปุ่น ‘ผิดหวัง’ กับภาษีทรัมป์

แม้สหรัฐกับญี่ปุ่นเป็นพันธมิตรแน่นแฟ้นกันมาอย่างยาวนาน แต่ทรัมป์ก็ใช้ภาษี 24% ต่อญี่ปุ่น เมื่อเป็นเช่นนี้ ชิเงรุ อิชิบะ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น เผยความรู้สึกล่าสุดว่า “ผิดหวังอย่างยิ่ง” กับมาตรการภาษีดังกล่าว และกังวลอย่างมากว่า มาตรการเหล่านี้สอดคล้องกับกฎองค์การการค้าโลก (WTO) และสนธิสัญญาการค้าระหว่างสหรัฐกับญี่ปุ่นหรือไม่

ก่อนหน้านั้น แคโรไลน์ เลวิตต์ โฆษกแห่งทำเนียบขาวเคยแถลงว่า “ดูที่ญี่ปุ่นซิ ภาษีข้าว 700%” พร้อมชี้ไปที่กราฟที่แสดงอัตราภาษีจากประเทศต่างๆ โดยกราฟดังกล่าวยังแสดงอัตราภาษีที่ญี่ปุ่นเรียกเก็บกับการนำเข้าเนื้อวัว และนมจากสหรัฐด้วย

“เราจะหลีกเลี่ยงการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับคำพูดที่เจ้าหน้าที่สหรัฐกล่าวถึง และเราจะดำเนินการสื่อสารต่อไป กับคู่เจรจาสหรัฐ” โยชิมาซะ ฮายาชิ เลขาธิการคณะรัฐมนตรีของญี่ปุ่นกล่าวในการแถลงข่าว เมื่อถูกถามเกี่ยวกับความคิดเห็นของเลวิตต์

เกาหลีใต้ จัด ‘ประชุมฉุกเฉิน’ ต่อภาษีทรัมป์

แม้เป็นพันธมิตรสหรัฐในการต่อต้านเกาหลีเหนือ ก็ไม่รอด ทรัมป์เก็บภาษีเกาหลีใต้ 26% ส่งผลให้ตลาดหุ้นเกาหลีใต้ถูกเทขาย และค่าเงินวอนอ่อนค่าลง

ด้วยเหตุนี้ ฮัน ด็อกซู รักษาการประธานาธิบดีเกาหลีใต้ จึงเรียกประชุมฉุกเฉินขึ้นมา ผลลัพธ์คือ สั่งการให้มีมาตรการช่วยเหลือฉุกเฉินแก่ภาคธุรกิจที่จะได้รับผลกระทบจากภาษีทรัมป์ 
ปธน.เกาหลีใต้ ได้ขอให้รัฐมนตรีอุตสาหกรรมวิเคราะห์เนื้อหาของภาษีศุลกากร และเจรจากับรัฐบาลทรัมป์อย่างจริงจัง เพื่อลดผลกระทบจากภาษีตอบโต้นี้

นอกจากนี้ ในการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศขององค์การนาโต ณ กรุงบรัสเซลส์ ในวันพฤหัสบดี นี้  โช แท-ยุล จากเกาหลีใต้ และทาเคชิ อิวายะ จากญี่ปุ่น มีกำหนดการหารือกับมาร์โก รูบิโอ จากสหรัฐ

อังกฤษไม่ขอตอบโต้ เน้นดีลการค้า

“สหราชอาณาจักร” เป็นไม่กี่ประเทศที่โดนภาษีทรัมป์ในอัตรา “ต่ำที่สุด” คือ 10% พร้อมเผยท่าทีว่า สหราชอาณาจักร “หลีกเลี่ยง” การตอบโต้ และจะยังคงผลักดันให้มีข้อตกลงการค้ากับสหรัฐ

“แนวทางของเรา คือ การคงความสงบ และมุ่งมั่นที่จะทำข้อตกลงนี้ เราหวังว่า จะช่วยบรรเทาผลกระทบจากสิ่งที่ประกาศในวันนี้” โจนาธาน เรย์โนลด์ส รัฐมนตรีกระทรวงธุรกิจและการค้าแถลง “ไม่มีใครต้องการสงครามการค้า”

เรย์โนลด์ส กล่าวว่า เขาจะยังคงพยายามเจรจา เพื่อขอการยกเว้นจากภาษีสหรัฐที่จะถึงนี้ โดยย้ำว่า “สหราชอาณาจักรมีเครื่องมือหลากหลายที่พร้อมใช้งาน และเราจะไม่ลังเลที่จะดำเนินการ เพื่อลดผลกระทบจากภาษีดังกล่าว ไม่มีสิ่งใดที่ไม่สามารถทำได้ และรัฐบาลจะทำทุกอย่างที่จำเป็นเพื่อปกป้องผลประโยชน์ของชาติอังกฤษ” 

ไทยพร้อมเจรจาภาษีกับสหรัฐ

สำหรับ “ไทย” ในช่วง 11 เดือนแรกของปี 2024 ไทยติดท็อป 10 ประเทศที่เกินดุลสหรัฐ 4.15 หมื่นล้านดอลลาร์ โดยหลังจากโดนภาษีทรัมป์สูงถึง 36% นายกรัฐมนตรี “แพทองธาร ชินวัตร” แถลงว่า ไทยพร้อมที่จะ “หารือการค้า” กับสหรัฐ เพื่อปรับดุลการค้าให้เป็นธรรมทั้งสองฝ่าย 

นายกฯ ยังย้ำว่า “มาตรการต่างๆ ได้เตรียมความพร้อมไว้แล้ว ทั้งมาตรการเบื้องต้น และสิ่งที่กำลังจะคุยกันต่อ และที่จริงตัวเลขเฉลี่ยภาษีของไทยอยู่ที่ 9% แต่มีจำกัดว่า แต่ละประเภทสินค้าไม่ให้เกินเท่าไร เช่น ข้าวโพดไม่ให้เกินเท่าไร จึงมีการนำตัวเลขนั้นมาเป็นค่าเฉลี่ย ซึ่งเป็นวิธีการคำนวณที่ไม่เคยมี ถึงต้องมาดูว่าสามารถบาลานซ์ อะไรได้บ้าง”

ด้าน “รศ. ดร.ปิติ ศรีแสงนาม” ผู้อำนวยการศูนย์เศรษฐกิจระหว่างประเทศ ให้ความเห็นเกี่ยวกับภาษีทรัมป์ผ่านเฟซบุ๊ก Piti Srisangnam ว่า ไทยต้องเล่น “บทบาทนำ” ในอาเซียน เพื่อผ่านวิกฤติครั้งนี้ให้ได้ โดยปิติชี้ว่า หากไทย และประเทศอื่นๆ ในอาเซียนต่างคนต่างแยกไปเจรจากับสหรัฐเอง ก็จะไม่ค่อยมีอำนาจในการต่อรองกับทรัมป์ เนื่องจากสหรัฐมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่ที่สุดในโลก แต่ถ้าอาเซียนรวมกลุ่มกันไปเจรจากับทรัมป์ ก็จะพลิกระดับอำนาจต่อรองนี้ให้สูงขึ้นแทน 

“หากประชาคมอาเซียนรวมตัวกัน นี่คือ ตลาดของประชาชนเรือน 700 ล้านประชากร ที่มีรายได้สูงเป็นอันดับที่ 5 ของโลก และเป็นแหล่งทรัพยากรสำคัญ ดังนั้น อาเซียนต้องร่วมมือกัน อาเซียนต้องเดินหน้าต่อรองด้วยกัน และอาเซียนต้องไม่ดำเนินมาตรการที่ขัดแข้งขัดขาซึ่งกันและกัน”

ปิติยังเสริมอีกว่า อาเซียนควรวางยุทธศาสตร์การเจรจาร่วมกัน โดยการจัดทำ “ยุทธศาสตร์ราชสีห์กับหนู” นำเสนอนโยบายผลประโยชน์ที่ทำให้ทรัมป์ต้องให้ความสำคัญกับอาเซียน โดยแสดงให้เห็น “โอกาส” ที่สหรัฐจะได้รับจากการร่วมมือกันในอนาคต 
 

อ้างอิง: bloomberg, กรุงเทพธุรกิจ, bloom, bloomberg(2), face

ที่มา.. https://www.bangkokbiznews.com/world/1174347