ลงทุนต้องระวัง...แม้แต่หุ้นกู้ / สุนันท์ ศรีจันทรา

บริษัท บ้านปู จำกัด (มหาชน) หรือ BANPU เป็นบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งแรกที่ประกาศนำร่อง เตรียมออก หุ้นกู้ด้อยสิทธิที่มีลักษณะคล้ายทุน (Perpetual Subordinated Bond) หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า  หุ้นกู้ชั่วนิรันดร์ และคงมีบริษัทจดทะเบียนอื่น ๆ ออกหุ้นกู้ประเภทต่างๆตามมาจำนวนมาก

ปีนี้จะมีบริษัทจดทะเบียนหันมาระดมทุน โดยการออกหุ้นกู้กันมากขึ้น เนื่องจากช่องทางการกู้เงินจากสถาบันการเงินแทบจะถูกปิดตาย เพราะสถาบันการเงินกลัวปัญหาหนี้เสีย จึงต้องป้องกันตัวเองจากความเสี่ยง และพิจารณาการปล่อยสินเชื่ออย่างเข้มงวด

เว้นแต่บริษัทที่มีโครงการลงทุนที่ดี มีหลักประกันเกินคุ้ม และมีฐานะทางการเงินมั่นคงเท่านั้นที่มีโอกาสกู้จากสถาบันการเงิน

ส่วนการเพิ่มทุนจดทะเบียน อาจไม่สามารถระดมเงินได้ตามที่ต้องการ เพราะผู้ถือหุ้นรายย่อย ซึ่งมักตกเป็นเป้าหมายในการสูบเงินของบริษัทจดทะเบียน เริ่มรู้ทันเกมการเพิ่มทุน และพากันสละสิทธิ์การจองซื้อ ทำให้แผนการเพิ่มทุนของบริษัทจดทะเบียนหลายแห่งล้มเหลว

บริษัทจดทะเบียนบางแห่ง ขายหุ้นเพิ่มทุนได้ไม่ถึง 1% ของจำนวนหุ้นเพิ่มทุนทั้งหมด เพราะแม้แต่ผู้ถือหุ้นใหญ่ที่ผลักดันการเพิ่มทุนยังสละสิทธิ์จองซื้อ

และผู้ถือหุ้นรายย่อยก็ไม่ยอมให้ผู้ถือหุ้นรายใหญ่ของบริษัทจดทะเบียนหลอกสูบเงินเหมือนกัน

บริษัทจดทะเบียนบางแห่ง ต้องขยายเวลาการชำระค่าจองซื้อหุ้นเพิ่มทุนหลายรอบ แต่ผู้ถือหุ้นแทบไม่มีใครใช้สิทธิ์ซื้อหุ้น

บางบริษัท ต้องล้มเลิกแผนการเพิ่มทุน เพราะประเมินแล้วว่า ถ้าดันทุรังประกาศเพิ่มทุน ก็คงระดมเงินไม่ได้ตามแผนที่วางไว้

การออกหุ้นกู้จึงเป็นช่องทางการระดมทุนที่มีความเป็นไปได้มากที่สุด ในสถานการณ์ปัจจุบัน เพียงแต่กำหนดอัตราดอกเบี้ยที่จูงใจ เพื่อกระตุ้นการลงทุนเท่านั้น

สำหรับหุ้นกู้ด้อยสิทธิ์ที่มีลักษณะคล้ายทุนของ BANPU จะเสนอขายนักลงทุนทั่วไปในวงเงิน 4 พันล้านบาท และเตรียมสำรองเสนอขายเพิ่มเติมอีก 2 พันล้านบาท ไถ่ถอนเมื่อเลิกกิจการ กำหนดอัตราดอกเบี้ยใน 5 ปีแรก 5% ต่อปี จ่ายทุก 6 เดือน

อัตราดอกเบี้ย 5% ต่อปี ถือว่าจูงใจ แต่นักลงทุนต้องทำความเข้าใจกับหุ้นกู้ด้อยสิทธิ์ที่มีลักษณะคล้ายทุนให้ดี เพราะหุ้นกู้ประเภทนี้ อาจไม่มีการไถ่ถอนตลอดชาตินี้ โดยเงินต้นที่ลงทุน อาจจะจมอยู่ใน BANPU ชั่วนิรันดร์กาล

ส่วนความเสี่ยงอื่น คงเป็นเรื่องของความสม่ำเสมอหรือความสามารถในการชำระดอกเบี้ย ซึ่งเป็นปัจจัยความเสี่ยง ไม่เฉพาะหุ้นกู้ของ BANPU เท่านั้น

ปีที่ผ่านมามีบริษัทจดทะเบียนหลายแห่งที่ผิดนัดชำระหุ้นกู้ และต้นปีนี้ บริษัท เอเชีย แคปปิตอล กรุ๊ป จำกัด (มหาชน) หรือ ACAP เป็นบริษัทจดทะเบียนแห่งแรกประเดิมปี 2563 ที่ผิดนัดชำระหนี้หุ้นกู้ โดยไม่รู้ว่า จะมีหุ้นกู้บริษัทใดไม่สามารถไถ่ถอนตามกำหนดเมื่อครบอายุตามมาอีกหรือไม่

อัตราดอกเบี้ยเงินฝากที่ต่ำระดับ 1% และมีแนวโน้มที่จะลดลงอีก ทำให้นักลงทุนดิ้นรนมองหาช่องทางการลงทุนใหม่ โดยหวังจะได้ผลตอบแทบที่สูงขึ้น

แต่การลงทุนทุกด้านเสี่ยงสูงไปหมด ลงทุนในตลาดหุ้น ถ้าประเมินทิศทางหุ้นผิดพลาด อาจหมดตัวในชั่วพริบตา โดยเฉพาะปีนี้ที่หุ้นผันผวนขึ้นลงรุนแรง

ลงทุนในหุ้นกู้ ซึ่งในอดีตค่อนข้างมีความปลอดภัย แต่ฐานะทางการเงินของบริษัทจดทะเบียนที่เปราะบาง ทำให้หุ้นกู้มีความเสี่ยง และผิดนัดชำระหนี้มาหลายกรณีแล้ว

ปีนี้จะลงทุนอะไรต้องระวัง เพราะแทบจะทุกช่องทางการลงทุน เสี่ยงไปหมด แม้แต่หุ้นกู้บริษัทจดทะเบียนก็ตาม

ขอบคุณที่มาเนื้อหาข้อมุลจาก