หนี้ครัวเรือน: ไม่ไหว...บอกไหว

หนี้ครัวเรือน: ไม่ไหว...บอกไหว

"หนี้ครัวเรือน" ระเบิดเวลาทางเศรษฐกิจที่ใคร ๆ ก็ทำเป็นลืม

หลังวิกฤต COVID-19 โลกเริ่มฟื้นตัว แต่หนึ่งใน “เงื่อนไขเปราะบาง” ที่ยังคงสะสมอยู่เงียบ ๆ คือ “หนี้ครัวเรือน” ซึ่งเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในหลายประเทศ รวมถึงประเทศไทยที่วันนี้ หนี้ครัวเรือนต่อ GDP พุ่งแตะ 91.3% สูงติด Top 10 ของโลก

หนี้ครัวเรือนไม่ได้แค่สะท้อน “กำลังซื้อ” แต่ยังบอกเล่า “ความเปราะบาง” สะท้อนชีวิตจริงของคนส่วนใหญ่ในระบบเศรษฐกิจยุคนี้

เบื้องหน้าคือ “ความสามารถในการจับจ่าย”

แต่เบื้องหลังคือ “ภาระหนี้” ที่ถ่วงเศรษฐกิจเอาไว้แบบเงียบ ๆ

หนี้ครัวเรือน...เงินกู้ที่อัดฉีดความหวัง หรือสินเชื่อที่ทับถมอนาคต?

ธนาคารแห่งประเทศไทย ให้นิยามหนี้ครัวเรือนไว้ว่า เป็นเงินกู้จากสถาบันการเงิน เพื่อใช้จ่ายหรือการลงทุนในชีวิตประจำวัน เช่น

-ซื้อบ้าน ซื้อรถ (สินเชื่อเพื่อที่อยู่อาศัย-สินเชื่อจำนำทะเบียน)

-จับจ่ายใช้สอย (สินเชื่อส่วนบุคคล บัตรเครดิต)

-ลงทุนกับตัวเอง (สินเชื่อเพื่อการศึกษา หรือเริ่มต้นธุรกิจ)

หนี้เหล่านี้หากใช้ถูกทาง ถือเป็นเครื่องมือสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจ

แต่หากใช้ผิด ชีวิตอาจติดกับดักหนี้...ใช้อนาคตทั้งชีวิตเพื่อ “ผ่อนอดีต”

ชีวิตติดหนี้: เกิดมากับหนี้....เกษียณก็ยังต้องผ่อน

คนไทยมีหนี้ครัวเรือนต่อ GDP สูงติด Top 10 โลก แต่รายได้เฉลี่ยต่อหัวต่ำกว่ากลุ่มพัฒนาแล้วเกือบ 5 เท่า

คนไทยจำนวนมาก เข้าสู่วัยเกษียณ...แต่ยังผ่อนบ้านไม่หมด

คนไทยมีบัตรเครดิตในระบบกว่า 26 ล้านใบ ยอดใช้จ่ายทะลุ 2.7 ล้านล้านบาทต่อปี กลายเป็น กับดักหนี้ ที่คนไทยหลายล้านคนติดอยู่

หนี้การศึกษาในไทย (กยศ.) ค้างชำระเกือบ 6 แสนล้านบาทเด็กจบใหม่บางคน เงินเดือนเริ่มต้น 15,000 บาท แต่มีหนี้รออยู่หลักแสน

หากดอกเบี้ยขึ้น คนที่ “หนี้เยอะอยู่แล้ว” ยิ่งเสี่ยง

หลายประเทศหลงกับดักนี้...

-เกาหลีใต้ เคยถูกยกเป็นโมเดลเศรษฐกิจเข้มแข็ง แต่วันนี้เจอภาระหนี้ครัวเรือนสูงสุดในเอเชีย

-แคนาดา-ออสเตรเลีย-สวิตเซอร์แลนด์ หนี้ต่อ GDP ทะลุ 100% แม้เศรษฐกิจยังดูดี แต่ “พื้นที่หายใจ” แทบไม่เหลือ

สูตรลับของ BRICS...โตแบบไม่พึ่งหนี้

ขณะที่โลกพะวงกับหนี้ BRICS โดยเฉพาะ อินเดีย หนี้ครัวเรือนต่อ GDP แค่ 17.4%ต่ำที่สุดในกลุ่ม

-นี่คือเหตุผลว่า...ทำไมอินเดียจึงถูกจับตาในฐานะ ดาวรุ่งเศรษฐกิจโลก

บทสรุป — ระเบิดเวลาทางเศรษฐกิจ ที่ต้องเร่งปลดชนวน

หนี้ครัวเรือนเป็นทั้งตัวเร่งเศรษฐกิจ และกับดักระยะยาว ในเวลาเดียวกัน

หนี้พุ่ง...หมายถึงคนมีโอกาสใช้จ่ายมากขึ้น

แต่ถ้าพุ่งจนเกินไป หนี้จะกลายเป็นตัวบีบเศรษฐกิจ ไม่ให้โตได้เต็มศักยภาพ

วันนี้หลายคนอาจ "ไม่ไหว...แต่ยังบอกไหว"

แต่หากช้าไป อาจเหลือแค่ "ฝืน"

.

เรื่องและภาพ: สิทธิศักดิ์ ชุณหรุ่งโรจน์ & ธนโชติ นนทกะตระกูล Economist, Bnomics

════════════════