อาหารสมองสนองสงกรานต์

คอลัมน์ “อาหารสมอง” กรุงเทพธุรกิจ อังคาร 17 เม.ย. 2562

อาหารสมองสนองสงกรานต์

วรากรณ์ สามโกเศศ

ผู้เขียนสะสมข้อความดีๆจากเน็ต ที่ไม่ทราบเจ้าของไว้มากพอควร ในโอกาสดี ๆ เช่น ขึ้นปีใหม่ของไทยจึงขอนำมาสื่อสารต่อเพื่อเป็นอาหารสมอง

เรื่องแรกคือเรื่องของ “นิสัยแห่งการสร้างความสุข” ถ้าจะถามว่าทักษะอะไรสำคัญต่อการใช้ชีวิตที่ผู้คนมักมองข้ามไป คำตอบก็คือ “ทักษะการมีความสุขในชีวิต” คำแนะนำมีต่อไปนี้

(1) ถ้าตอนนี้คุณไม่มีความสุข ในอนาคตคุณก็จะไม่มีความสุขเพราะมันคือนิสัยของคุณ นิสัยที่ชอบสร้างเงื่อนไขการมีความสุขให้ตัวเอง (2) หัดใส่ใจกับสิ่งที่คุณมี หรือข้อดีในชีวิต ตราบใดที่คุณมัวโฟกัสแต่สิ่งที่ยังไม่มี คุณจะไม่มีวันพบกับความสุขเพราะปัญหาไม่ได้อยู่ที่คุณ ‘มี’อะไร แต่อยู่ที่คุณ ‘เป็น’ คนอย่างไร (เป็นคนที่โหยหาแต่สิ่งที่ตัวเองขาด ไม่สนใจคุณค่าของสิ่งที่ตัวเองมีในมือ)

(3) ถึงได้สิ่งที่ต้องการแล้ว ความสุขคุณจะเกิดขึ้นแค่วูบเดียว หลังจากนั้นจะลดลงไปสู่จุดค่าเฉลี่ยของคุณ แล้วคุณจะหันไปไขว่คว้าและทุกข์กับสิ่งที่ยังไม่ได้เกิดขึ้นต่อไป เป็นวงจรที่ไม่รู้จบ (4) คนที่รอความสุขจากคนอื่นนั้นน่าสงสารที่สุด “ฉันจะมีความสุขก็ต่อเมื่อเขาโทรมา” “ฉันจะมีความสุขก็ต่อเมื่อได้งานใหม่” หารู้ไม่ว่าความสุขนั้นสร้างเองได้เลย โดยไม่ต้องรอเงื่อนไขใด ๆ และไม่ต้องรอใคร

(5) พื้นฐานของการมีความสุขคือการชื่นชมในสิ่งที่คุณมี ถ้าคุณนึกถึงข้อดีในชีวิตคุณไม่ออก จงถามคนอื่น (6) การบ่นเรื่องที่ไม่ดีไม่ได้ช่วยให้คุณสบายใจขึ้น กลับจะทำให้แย่ลง เพราะการเอามาเล่าใหม่เป็นการฉายภาพนั้นซ้ำ ๆ อยู่ในหัว (7) โดยปกติความสุขมักอยู่ตรงหน้าคุณ อากาศสบาย ๆ อาหารอร่อย วิวสวย ๆ แต่ใจคุณกลับไปคิดถึงเรื่องที่ไม่มีความสุข แล้วก็บ่นว่าชีวิตไม่มีความสุข

(8)ตราบใดที่คุณยังเป็นคนธรรมดา คุณจะพบความทุกข์อยู่เรื่อย ๆ จงหัดเป็นคนมองโลกในแง่ดี มองหาประโยชน์ทุกครั้งจากเหตุการณ์แย่ ๆ แล้วคุณจะมีกำไรชีวิตมากกว่าคนอื่น (9) คนเราชอบอยู่ใกล้คนมีความสุข ถ้าคุณเป็นคนที่ชอบบ่นแต่ปัญหาตัวเอง มองแต่ด้านร้าย เอาแต่ด่าคนอื่น คนอยู่ใกล้ ๆ จะเบื่อหน่าย สุดท้ายจิตใต้สำนึกของพวกเขาจะสั่งให้ค่อย ๆ ห่างคุณไปโดยไม่รู้ตัว

(10) ความสุขและการมองโลกในแง่ดีเป็นโรคติดต่อ จงอยู่ใกล้คนเหล่านี้เพื่อรับ และจงแพร่กระจายความสุขเพื่อให้คนอื่นต่อไป (11) ความสุขเป็นทรัพยากรที่ไม่มีวันหมด และผลิตจากอากาศได้ทันที ดังนั้นไม่ต้องกลัวคนอื่นแย่งความสุขไป ทุกคนสามารถมีได้มากเท่าที่ต้องการ (12) จงทำตัวเป็น Happiness Machine (เครื่องผลิตความสุข) แล้วคนมีความสุขเหมือนกันจะถูกดึงดูดเข้ามาหาคุณ
(13) ไม่มีคนไร้สุขที่ไหนจะมีความรักที่ดีได้ และไม่มีคนขี้ระแวงมองโลกในแง่ร้ายที่ไหนจะมีความสัมพันธ์ที่ดีและสุขสงบได้ (14) ความสุขปลายทางเป็นเพียงมายา จงมองหาความสุขที่มีอยู่ระหว่างทาง (15) ความสุขและการมองโลกในแง่บวกเป็นทักษะ นั่นหมายความว่าคุณสามารถ “ฝึก” ที่จะเป็นคนมีความสุขและมองโลกในแง่บวกได้เสมอ

อีกเรื่องคือ “ปัญญา” จาก Warren Buffett เศรษฐีอันดับหนึ่งของโลกผู้ไม่เหมือนใคร เขาแนะนำดังนี้ (1) อย่าพึ่งพิงรายได้ช่องทางเดียว ใช้การลงทุนสร้าง ‘โอกาสที่สอง’ (2) ในการใช้จ่าย : หากคุณใช้เงินเพื่อซื้อสิ่งที่ ‘ไม่จำเป็น’ ไม่นานคุณจะต้อง ‘ขายสิ่งที่จำเป็น’

(3) ในเรื่องการออม : อย่าเก็บเงินที่เหลือจากการใช้จ่าย แต่ใช้จ่ายด้วย ‘เงินที่เหลือจากการเก็บ’ (4) ในความเสี่ยง : อย่าทดสอบความลึกของแม่น้ำด้วยเท้าทั้งสองข้าง (5) ในการลงทุน : อย่าวางไข่ที่มีทั้งหมดในตะกร้าใบเดียว (6) บนการคาดหวัง : ความซื่อสัตย์เป็น “ของขวัญ” ราคาแพงมาก อย่าคาดหวังมันจาก “คนราคาถูก”

(7) ถ้าคุณกำลังรู้สึก ‘หดหู่’ แสดงว่าคุณกำลังใช้ชีวิตอยู่กับ ‘อดีต’ ถ้าคุณกำลัง ‘กังวล’ แสดงว่าคุณกำลังใช้ชีวิตอยู่กับ ‘อนาคต’ ถ้าคุณกำลังอยู่อย่างสงบ แสดงว่าคุณกำลังมีชีวิตอยู่กับ‘ปัจจุบัน’ อดีตเป็นเศษกระดาษ ปัจจุบันเป็นหนังสือพิมพ์ และอนาคตเป็น “กระดาษคำถาม”

(8) เมื่อมี ‘สิ่งเลวร้าย’ ที่เกิดขึ้นในชีวิตของคุณ คุณมีทางเลือกสามทาง (ก) ให้มันกำหนดคุณ (ข) ให้มันทำลายคุณ (ค) ให้มันสร้างคุณให้ “เข้มแข็งขึ้น”

(9) กระเป๋าว่างเปล่าสอนคุณได้นับล้านสิ่งเกี่ยวกับชีวิต แต่กระเป๋าเต็มทำให้คุณเสียได้นับล้านวิธี (10) ตาของเราอยู่ด้านหน้าเพราะการมองไปข้างหน้า ‘สำคัญกว่า’ ที่จะมอง “ย้อนกลับไปข้างหลัง”

การที่เราได้มีชีวิตอยู่บนโลกใบนี้ร่วมกันในวันสงกรานต์ 2561 เป็นเรื่องของความบังเอิญที่น่าดีใจ เราต่างคนต่างผ่านชีวิตทุกข์สุขและความเสี่ยงจากอันตรายกันมามากมายจนมีชีวิตอยู่ด้วยกันในวันนี้ คำถามที่น่าสนใจก็คือเราต้องทำอะไรบ้างที่จะได้มีโอกาสดีเช่นนี้ต่อไปอีกหลาย ๆ ปี และอย่างมีความสุขเช่นวันนี้ด้วย