ห้องเม่าปีกเหล็ก

ทำอย่างไรหากต้องขายธุรกิจครอบครัว

โดย 98 Degree
เผยแพร่ :
74 views

ทำอย่างไรหากต้องขายธุรกิจครอบครัว

 

 

ทำไมธุรกิจครอบครัวที่มีชื่อเสียงจึงต้องขายหุ้นบางส่วนหรือทั้งหมดไป และเจ้าของจะมั่นใจได้อย่างไรว่าจะไม่เสียใจกับการตัดสินใจนั้นในภายหลัง มีได้หลายคำ เพราะเราอยู่ในโลกการเปลี่ยนแปลงที่อาจนำไปสู่การขายธุรกิจครอบครัวทั้งหมดหรือบางส่วนออกไป ที่ปรึกษาที่เข้าใจธุรกิจครอบครัวจะแนะนำว่าไม่จำเป็นต้องขายหุ้นทั้งหมดของครอบครัวให้กับผู้ซื้อ แต่ควรนำหุ้นเข้าตลาดหลักทรัพย์ฯขายหุ้นหากทำได้ มีแผนให้พนักงานร่วมเป็นเจ้าของหรือขายบางส่วนให้กับคู่ค้าหรือทีมผู้บริหารใหม่หรือทีมเดิมก็ได้ โดยต้องตัดสินใจว่าจะมีช่วงเวลาที่ยังต้องรับรายได้ของบริษัทต่อเนื่องหรือ earn out หรือไม่ โดยครอบครัวยังคงมีส่วนร่วมในธุรกิจตามระยะเวลาที่กำหนด และราคาที่ได้รับนั้นจะให้ ขึ้นอยู่กับผลการดำเนินงานของบริษัทหรือกำหนดตายตัวไปเลยก็ได้ สิ่งที่ควรพิจารณาในการขายธุรกิจครอบครัวมี 5 ข้อดังต่อไปนี้

1. หากเป้าหมายคือการเกษียณ การรอรายได้ที่ออกมาในระยะยาวอาจจะไม่เหมาะสม หากต้องการวางมืออย่างเต็มตัวให้นำเงินส่วนใหญ่ออกมา และเพื่อให้คุณควรมีส่วนร่วมอย่างจำกัดในการเดินหน้าต่อไปของบริษัท

2. หากต้องการหากิจการอื่นมาร่วมทุน คุณอาจมีความสุขที่จะยังทำงานอยู่ในช่วงเวลาสั้นๆ หรือปล่อยเงินสดบางส่วนไว้ในธุรกิจ

3. หากธุรกิจถูกส่งต่อไปยังผู้บริหารชุดเดิมหรือครอบครัว คุณอาจให้ความช่วยเหลือในการส่งมอบธุรกิจอย่างเป็นระบบ และอาจเก็บเงินสดไว้ในธุรกิจเพื่อช่วยเป็นเงินทุน

4. หากไม่มีผู้ซื้อและครอบครัวไม่ต้องการที่จะดำเนินธุรกิจต่อไป การปิดบริษัทอาจเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมที่สุด ดังนั้นคุณจะต้องเพิ่มมูลค่าทรัพย์สินทางธุรกิจให้ได้สูงสุด
 

5. หากต้องการเพิ่มราคาให้ได้สูงสุด ผู้ซื้ออาจต้องใช้เวลานานขึ้นในการจ่าย หรือต้องการให้คุณอยู่ทำงานเพื่อหารายได้ให้ก่อน ภายหลังจากเสร็จสิ้นการซื้อขายแล้ว อย่างไรก็ตามคุณอาจตัดสินใจขายขาด หากธุรกิจไม่สามารถเติบโตทำเงินได้อีกต่อไป หรือไม่มีผู้สืบทอดที่ชัดเจนในครอบครัว หรือขัดแย้งในครอบครัวรุนแรงมีผลกระทบต่อธุรกิจ ปัจจุบันบริษัทขนาดใหญ่มักจะซื้อธุรกิจครอบครัวที่สามารถขยายกิจการได้ นำมาปรับปรุงให้ทันสมัย ซึ่งเป็นการง่ายและเร็วในการขยายธุรกิจ ดังนั้นสิ่งที่ต้องทำคือหาที่ปรึกษาที่เชื่อถือได้ง ซึ่งควรมีประสบการณ์ด้านการขายธุรกิจครอบครัว คุณจะต้องอาศัยคนที่ไว้วางใจได้เพื่อประสานงานกระบวนการทั้งหมด โดยจะต้องจัดการวางแผนภาษี การประเมินค่าและการตลาด การเจรจาต่อรองราคา การตรวจสอบวิเคราะห์สถานะของกิจการและตรวจสอบการขาย และที่ปรึกษาจะสามารถหารือเกี่ยวกับปัญหาต่างๆ เช่น ภาษีมรดกและทรัพย์สินทางธุรกิจ เป็นต้น 

ทั้งนี้การพิจารณาด้านการเงินในระยะยาวอาจมีผลกระทบอย่างมากต่อโครงสร้างและกลยุทธ์การขายกิจการที่ดีที่สุด เพื่อให้เกิดความเหมาะสมและความพึงพอใจในการขายมากที่สุด อย่ารอจนใกล้จะถึงวัยเกษียณ หรืออยู่ภายใต้ความกดดันจากการแข่งขันที่รุนแรงหรือปัญหาทางการเงินที่ยํ่าแย่ ควรเพิ่มมูลค่าให้แก่ค่านิยมหลักหรือรักษามรดกโดยการรักษาชื่อและอัตลักษณ์ของบริษัทเอาไว้ มองธุรกิจจากมุมมองของผู้ซื้อและให้ความร่วมมือด้วยดี สร้างภาพลักษณ์และชื่อเสียงของธุรกิจในที่สาธารณะให้ชัดเจน ตรวจสอบให้แน่ใจว่าคุณได้รับกระแสเงินสดและผลกำไรที่ดีที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพราะผู้ซื้อจะดูความสามารถในการทำกำไรและกระแสเงินสดในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา และควรจัดทำเอกสารเกี่ยวกับความสัมพันธ์กับลูกค้าและทรัพย์สินทางปัญญาที่มี และระบุคนสำคัญขององค์กรเอาไว้และต้องแน่ใจว่าพวกเขามีแรงจูงใจที่จะอยู่ จากนั้นแต่งตั้งทีมเล็กๆ เพื่อจัดการการขาย และสำคัญมากที่จะรักษาความลับของกระบวนการขายเพื่อไม่ให้เกิด ความตระหนก และที่สำคัญควรให้ ครอบครัวมีส่วนร่วมในการตัดสินใจด้วย แม้อาจมีทายาทที่น่าผิดหวังไม่สามารถทำธุรกิจครอบครัวต่อได้ และคุณอาจไม่ต้องการให้ใครมาขัดขวางกระบวนการขายธุรกิจ แต่อย่างน้อยก็ควรมีใครร่วมให้คำปรึกษาที่มีความหมายด้วยความจริงใจอย่างแท้จริง 

ดังนั้นหากคุณต้องการขายธุรกิจครอบครัวหรือแค่บางส่วนของธุรกิจ ก็มีแง่มุมต่างๆมากมายที่จะต้องพิจารณาตามขั้นตอนที่กล่าวมาแล้วในข้างต้นและต้องคิดล่วงหน้าถึงการจะเพิ่มมูลค่าอย่างมีนัยสำคัญอีกด้วย 

คอลัมน์ : ผศ.ดร.เอกชัย อภิศักดิ์กุล

คณบดีคณะวิทยพัฒน์ และผู้อำนวยการศูนย์ธุรกิจครอบครัว มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย 

 

ขอบคุณที่มาเนื้อหาข้อมูลจาก


98 Degree