เจาะโมเดลธุรกิจ IRPC อุตสาหกรรมปิโตรฯครบวงจรสายแวลู

IRPC อุตสาหกรรมปิโตรฯครบวงจรสายแวลู กับ ดร.วิศิษฐ์ องค์พิพัฒนกุล และดร.นิเวศน์ เหมวชิรวรากร ในรายการ Business Model สรุปสาระสำคัญมาให้อ่านกันจากการฟังรายการย้อนหลัง

ลักษณะธุรกิจ
กลุ่มบริษัทดำเนินธุรกิจ 1) ธุรกิจปิโตรเลียม โดยมีโรงกลั่นน้ำมันอยู่ที่ จ. ระยอง เพื่อผลิตและจำหน่าย น้ำมันดีเซล น้ำมันเบนซิน น้ำมันหล่อลื่นพื้นฐาน และน้ำมันเตา เป็นต้น
2) ธุรกิจปิโตรเคมี ผลิตภัณฑ์หลัก ได้แก่ เม็ดพลาสติกและผลิตภัณฑ์ปิโตรเคมีอื่นๆ จำหน่ายให้ผู้ประกอบการนำไปเป็นวัตถุดิบเพื่อผลิตเป็นผลิตภัณฑ์พลาสติกสำเร็จรูปชนิดต่างๆ
3) ธุรกิจท่าเรือและถังเก็บผลิตภัณฑ์ ให้บริการท่าเทียบเรือเพื่อขนถ่ายสินค้าทั้งในและต่างประเทศ พร้อมสิ่งอำนวยความสะดวกตามมาตรฐานสากล
4) ธุรกิจบริหารจัดการทรัพย์สิน เพื่อบริหารจัดการทรัพย์สินในส่วนที่เป็นที่ดินเปล่า

ส่วนที ดร.วิศิษฐ์ องค์พิพัฒนกุล วิเคราะห์ไว้ในรายการ
- IRPC ชื่อเดิมคือ TPI เป็นปิโตรเคมีแบบครบวงจร Fully Integrated

- หายากนะ การหาบริษัทหรือโรงกลั่นที่ทำปิโตรเคมีแบบครบวงจรแบบนี้ จำได้ว่าก่อนเกิดวิกฤตเศรษฐกิจ ทาง IRPC ใช้เงินลงทุนสูงมาก ระดมทุนได้ประมาณ 2400 ล้านเหรียญสหรัฐ พอเกิดการลอยตัวค่าเงินบาท บริษัทก็เลยได้รับความเสียหายไปด้วย น่าจะบอกว่าได้รับความเสียหายมากที่สุดในประเทศเลยก็ว่าได้

- สัดส่วนรายได้จากปิโตรเลี่ยม 67% ปิโตรเคมี 31% และอื่นๆประมาณ 2% เช่นโรงไฟฟ้า ท่าเรือ เชื้อเพลิง

- ส่วนใหญ่โรงไฟฟ้าของ IRPC จะเป็นแบบใช้เอง ผลิตเอง ไม่ได้มีการจำหน่ายภายนอก

- สัดส่วนรายได้จากต่างประเทศ 42% จากในประเทศ 58%

- สินค้าปิโตร เป็นคอมโม บริษัทจะดีได้จำเป็นจะต้องทำต้นทุนให้ต่ำที่สุด ซึ่ง IRPC เป็นแบบนั้น ต้นทุนต่ำและโปรดักส์ที่หลากหลาย รวมถึงกินส่วนแบ่งการตลาดได้ค่อนข้างสูง อยู่ที่ประมาณ 20-50%

- Gross Margin ของ IRPC อยู่ที่ 8-13% แตกต่างจากโรงงานที่มีแต่โรงกลั่นอย่างเดียวหรือปิโตรเคมีอย่างเดียว ซึ่งบางปีอาจจะติดลบได้ แต่ IRPC พัฒนาแบบครบวงจร ทำให้มีความแข็งแรงพอที่จะควบคุมต้นทุน อีกทั้งคิดค้นอะไรใหม่ๆจะเป็นปัจจัยช่วยดัน Margin ให้เพิ่มขึ้น

- ถ้าสังเกตดีๆ ปีไหนที่ไม่ดี ตัว Net Margin ของเขาอยู่ประมาณ 4% ก็ถือว่าพอรับได้

- P/BV ของ IRPC อยู่ที่ 1.66 ROE อยู่ 8% อาจจะแสดงว่าราคาปัจจุบันค่อนข้างยุติธรรมไปแล้ว ถ้าบริษัทค้นหาตัว margin เพิ่มขึ้น มีการเติบโตของกำไรเพิ่มขึ้น ราคาก็อาจจะขยับไปได้อีก

- D/E 1.2 เท่า อยู่ในระดับที่คุมได้

- IRPC ผ่านเฟสของการลงทุนหนักๆไปแล้ว ทำให้ Free Cash flow เริ่มเข้ามาจึงไม่แปลกใจว่าบริษัทปันผลได้ค่อนข้างดีขึ้นเรื่อยๆ

- เรื่องของการส่งออก สัดส่วน 42% นั้นหมายถึงคู่แข่งที่อยู่ต่างประเทศ เป็นปัจจัยที่นักลงทุนต้องติดตามเพราะเขาไม่ได้มีแค่เฉพาะเมืองไทย แต่ยังมีต่างประเทศด้วย

- เรื่องของสินค้าคงคลังเป็นเรื่องสำคัญ

- นักลงทุนต้องติดตามเรื่องของ Spread ของน้ำมัน ของแก๊ส สินค้าปิโตรเคมี อาจจะยุ่งยากสักนิด

- สิ่งที่คนในตลาดต้องการมอง นี้คือ สิ่งที่เขาลงทุนไปในอดีต 3-4 ปีที่ผ่านมา จะสร้างคุณค่าอย่างไรให้กับกิจการและกำไรที่โตขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญ

ส่วนที ดร.นิเวศน์ เหมวชิรวรากร วิเคราะห์ไว้ในรายการ
- ส่วนแรกที่ผมมอง คือ เขาเป็นผู้ผลิตสินค้าโภคภัณฑ์ แต่เนื่องจากเขาผลิตสินค้าหลากหลายไม่ใช่แค่น้ำมันอย่างเดียว ดังนั้นกำไรของเขาจึงไม่ผันผวนมาก

- อย่างไรก็ตาม อัตรากำไรสุทธิของเขาก็เพิ่มขึ้นนิดเดียว ไม่ได้ดีมากแบบเห็นหน้าเห็นหลัง ตอนเกิดวิกฤตราคาน้ำมัน IRPC ก็ไปเหมือนกัน แต่ไปในที่นี้ไม่ได้หมายความว่าล้มละลายหายไปเลย

- ดูจากงบการเงินย้อนหลัง อย่างปี 56 ยอดขายเขาเกือบ 3 แสนล้าน กำไร 800 ล้าน ปี 57 ขาดทุน 5 พันล้าน ปี 58-59 กำไร 9 พันล้าน ปี 60 เดาๆกำไรน่าจะอยู่สัก 6-7 พันล้าน ตรงนี้เรารู้ได้เลยว่าบริษัทเองก็ไม่สามารถหลุดพ้นจากวงจรสินค้าโภคภัณฑ์ได้เหมือนกัน ถึงแม้จะพยายามหา Value Added ให้กับตัวสินค้า

- เท่าที่ผมเห็น ประเทศที่เจริญแล้ว เขาจะไม่ทำเรื่องเหล่านี้แล้วนะ พอเราไปทำก็เลยคู่แข่งน้อย เราก็ยังสามารถสู้ได้ในระดับโลก

- ดูรวมๆแล้วบริษัทก็มั่นคงนะ ธุรกิจไปได้เรื่อยๆ แต่ธุรกิจนี้มันไม่ง่าย มันก็เป็นวงจรขึ้นๆลงๆ นักลงทุนยอมรับได้ไหม

- ภาพรวม IRPC โตขึ้นนะในแง่สินทรัพย์ PE ก็ไม่ได้สูงมากเมื่อก่อน แต่คนยังติดภาพเก่าๆราคาน้ำมันผัวผวน ก็เลยไม่เข้าไปเก็งกำไร ไม่เข้าไปซื้อ ภาพมันก็เลยเป็นหุ้นเก็งกำไรไป แต่หลังๆมานี้หุ้นก็ขึ้นนะ ขึ้นตามตลาด

- ผมไม่แน่ใจนักเกี่ยวกับภาพของน้ำมัน คนอาจจะใช้น้ำมันน้อยลงหรือเปล่า แล้วปิโตรเคมีละ ? จะเพิ่มขึ้นไหม ตรงนี้ผมไม่แน่ใจ

- จริงๆ พวกหุ้นสินค้าโภคภัณฑ์ มันจะมีช่วงเวลาที่เหมาะสมมากในการลงทุน คือ ช่วงที่เงียบเหงา ไม่เป็นที่จับตา ไม่มีคนสนใจ และที่สำคัญคือราคาถูก แต่ IRPC ราคาขึ้นมาเยอะ หุ้นใหญ่ขนาดนี้ไม่ควรจะวิ่งเร็วขนาดนี้ การเข้าลงทุนตอนนี้ก็ถือว่ามีความเสี่ยง

- อัตรากำไรสุทธิ 3% อัตราส่วน ROE ROA ก็ถือว่าสมเหตุสมผล แต่ราคาหุ้นวิ่งขึ้นมามันอาจจะโอเวอร์เกินไปหรือไม่

- IRPC ถือว่าไม่ได้แพง แต่ก็ไม่ได้พูด อาจจะเรียกได้ว่าราคายุติธรรม

- สินค้าใหม่ๆที่ออกมาตลาด มันก็ใช่ว่าจะกำไรเยอะนะ เพราะอย่าลืมว่าสินค้าปิโตรเคมีเป็นการใช้เฉพาะกลุ่ม จะขายแพงๆกำไรเยอะมากๆก็คงไม่ได้ ไม่ใช่สินค้าที่นิยม ดังนั้นผมรู้สึกเฉยๆเวลาผู้บริหารบอกว่าออกผลิตภัณฑ์ใหม่ Value Added มากขึ้น กำไรจะเติบโตเท่านั้นเท่านี้

--------------------------------------------------

ขอบคุณแหล่งข้อมูล : รายการ Business Model IRPC อุตสาหกรรมปิโตรฯครบวงจรสายแวลู ช่อง Money Channel

ดูฉบับเต็มได้ที่นี้เลยครับ