นักลงทุนมักจะได้ยินว่า "ขายหุ้นเมื่อพื้นฐานเปลี่ยน ..."
ประเด็น คือ เราจะสังเกตได้อย่างไรว่าหุ้น "พื้นฐานเปลี่ยน"
จริงๆคำว่าพื้นฐานเปลี่ยน มีคำจำกัดความที่กว้างมาก เช่น
หุ้นที่ผู้บริหารขาย ปันผลจ่ายน้อยลง อยู่ในอุตสาหกรรมแข่งขันสูง หรืออยู่ในกลุ่มธุรกิจตะวันตกดิน
แต่สิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องที่สังเกตได้ยาก
สิ่งที่นักลงทุนพอจะสังเกตได้ง่ายที่สุด คือ "รายได้และกำไรที่ลดลง" ...
ถ้ารายได้ลด กำไรลด ติดต่อกัน 2 ไตรมาส อาจจะเป็นสัญญาณที่ไม่ดีเท่าไร
เราอาจจะต้องกลับไปดูว่า "คำอธิบายผลประกอบการ" ที่รายได้ลดและกำไรลดเกิดจากอะไร
1. ถ้ารายได้ลด กำไรลด แต่รายจ่ายเพิ่ม ... นี้อาจจะเป็นสัญญาณที่ไม่ดี
2. ถ้ารายได้ลด กำไรลด และรายจ่ายลด แต่ลดน้อยกว่ารายได้ที่ลดลง ... นี้ก็อาจจะเป็นสัญญาณที่ไม่ดี เหมือนกัน
3. ถ้ารายได้ลด กำไรลด และรายจ่ายลด ซึ่งลดมากกว่ารายได้ที่ลดลง ... เป็นสัญญาณที่เราต้องกลับไปตรวจสอบว่าลดลงเพราะอะไร บริษัทพยายามควบคุมค่าใช้จ่าย ลดการใช้จ่าย หรือบางไตรมาสอาจจะเจอกับสภาวะเศรษฐกิจที่ไม่ดี เราในฐานะนักลงทุนก็ยอมรับได้
ในอีกแง่หนึ่ง ถ้ารายได้ลด กำไรลด แต่ถ้าบริษัทยังรักษา "อัตรากำไรขั้นต้น" ให้คงที่หรือเพิ่มมากขึ้น อาจจะเป็นสัญญาณในแง่บวก ได้ด้วยเหมือนกัน บ่งบอกว่าบริษัทกำลังทดลองตลาดกับผลิตภัณฑ์หรือบริการใหม่ๆที่มีอัตรากำไรขั้นต้นสูง
เราอาจจะต้องติดตามต่อไปอีก 1-2 ไตรมาส ว่าจะเป็นอย่างไร
หุ้นพื้นฐานเปลี่ยน สังเกตได้จากรายได้และกำไรที่ลดลง ..
แต่การลดลงไม่ได้หมายความว่ามันจะแย่เสมอไป เราอาจจะต้องกลับไปทำการบ้านเพิ่มเติมด้วยว่า
1. รายจ่ายลดลง มากน้อยแค่ไหน เพราะบางครั้งอยู่ในสภาวะเศรษฐกิจไม่ดี ผลประกอบการก็อาจจะลดลงได้บ้าง
2. บริษัทยังรักษาอัตรากำไรขั้นต้น ได้ดีอยู่อีกไหม