ตลาดหุ้นเป็น Zero-Sum game ไหม ?
"ไม่เป็นครับ "

... ยังไง จะอธิบายให่ฟัง

ตลาดหุ้นช่วงนี้ค่อนข้างนิ่ง บางวันก็สงบแทบจะไม่ขยับไปไหนเลย ..
บางวันก็บวกซะแรงได้แบบ งงๆ ทั้งที่ไม่ได้มีปัจจัยอะไรใหม่ๆเลย
พอมาอีกวัน โดนขายทำกำไร -10 จุด ก็มีให้ได้เห็น
คนได้กำไร ก็คือได้กำไร ... แล้วคนขายทุนละ ?

ถ้ามีคนได้กำไร แสดงว่ามีคนที่ต้องขาดทุน นั้นคือความหมายคำว่า "Zero-sum Gam"
แต่ในความเป็นจริงแล้ว "ตลาดหุ้น" ไม่ได้เป็น Zero-Sum game
เพราะความมั่งคั่งของผู้อยู่ในตลาด (ในที่นี้ก็คือนักลงทุน) จะเท่ากับมูลค่าตลาดที่เพิ่มขึ้น (Market Capitalization)

ลองนึกภาพว่าถ้า SET Index วิ่งจาก 100 จุด มา 1,800 จุด มูลค่าตลาดเพิ่มขึ้น เงินของนักลงทุนที่ใส่มาในตลาดเพิ่มขึ้น แปลว่าโดยรวมแล้วนักลงทุนรวยขึ้นตามไปด้วยนั้นเอง
... ถ้าสมมุติว่าตลาดขึ้นทุกวัน คนก็รวยเพิ่มขึ้นทุกวัน

นักลงทุน A ซื้อหุ้นที่ 10 บาท ราคาเพิ่มเป็น 20 บาท ขายให้กับนักลงทุน B บริษัทยังดีต่อวิ่งไปที่ 30 บาท เลยขายให้นักลงทุน C เท่ากับว่านักลงทุน A และ B กำไรไปแล้ว (แต่ C ยังรอลุ้นอยู่อาจจะขาดทุนหรือกำไรก็ได้)
ถ้าบริษัทมีจ่ายปันผลด้วยระหว่างที่ถือครองด้วย ทุกคนก็จะได้เพิ่มมากขึ้นตาม

แต่จะต่างกันที่ว่าการ "กระจายตัว" ของความรวย นั้นจะเพิ่มขึ้นไม่เท่ากัน บางคนรวยขึ้นมาก บางคนรวยน้อย บางคนก็อาจจะขาดทุนได้เพราะถือหุ้นผิดตัว หรือบางคนอาจจะจนลงได้เหมือนกัน
... แต่ในภาพรวมแล้วนักลงทุนส่วนใหญ่จะรวยขึ้น

สำหรับในบางสถานการณ์ เช่น เล่นหุ้นปั่นแบบนี้ก็อาจจะเป็น Zero-Sum game ได้ คือภาพในระยะสั้นหุ้นที่ถูกลากขึ้นไปคนที่กำไรคือคนที่ถือมาตั้งแต่ต้นๆ คนที่เข้ามาทีหลังก็ขาดทุน เท่ากับว่ากำไรที่เกิดขึ้น คนชนะจะได้ไป คนที่แพ้ก็จะจ่ายไป
... เหมือนกับการเล่นเกมส์ Poker ในโต๊ะหนึ่งที่มีเงินรวมวางอยู่บนโต๊ะ (ถ้าไม่มีเงินใหม่เข้ามา หรือมีคนชักเงินออกไป) คนที่เล่นชนะก็จะได้จำนวนเงินบนโต๊ะไป เท่ากับจำนวนเงินของคนที่ขาดทุน

แล้วสำหรับตลาดตราสารอนุพันธ์ ละ ?
แบบนี้ก็เป็น Zero-Sum game เหมือนกันครับ เพราะกำไรของเราแสดงว่ามีใครสักคนขาดทุน สถานการณ์แบบนี้เจ๊ากันไป