"ในวิกฤตย่อมมีโอกาส"
กระแสการเติบโตในธุรกิจส่งอาหาร หรือ Food Delivery เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว ว่ากันว่ามูลค่าตลาดเติบโตขึ้นมากกว่า 3 เท่าตัวนับจากปี 2017 โดยเฉพาะในช่วง COVID-19 ที่คนอยู่บ้านทำให้ตลาดโตขึ้น 2 เท่า ในช่วง 1 ปีครึ่งที่ผ่านมา จากโดยปกติเติบโตเพียงแค่ 8% ต่อปีเท่านั้น

ธุรกิจส่งอาหารแต่ก่อนจะถูกจำกัดในร้านอาหารประเภทภัตตาคารและอาหารจีนเท่านั้น แต่หลังจากมีความแพร่หลายมากขึ้นแม้แต่ร้านอาหารข้างทาง และร้านที่มีทุนต่ำก็สามารถเข้าถึงลูกค้าที่อยู่ห่างไกลออกไปได้ ช่วยให้สินค้าหมุนเวียนเร็วขึ้น สร้างรายได้มากขึ้น
... ยิ่งช่วงวิกฤตโควิด การส่งอาหารถือเป็น "ทางรอด" เพื่อให้ร้านอาหารหลายร้านสามารถอยู่ต่อไปได้ และเป็นการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผู้บริโภคไปโดยสิ้นเชิง

บทวิจัยจาก McKinsey วิเคราะห์ว่าธุรกิจส่งอาหารกำลังจะก่อให้เกิดสายงานอีก 8 โอกาสทางธุรกิจและสาขาอาชีพใหม่
มีอะไรบ้าง มาดูกัน ...

1. Menu Engineering
ผู้วิเคราะห์อาหาร ยอดขาย พฤติกรรมของผู้บริโภคผ่าน Big Data โดยหน้าที่สำคัญคือวิเคราะห์เมนูอาหารแต่ละประเภทว่าอาหารแบบไหนขายดีที่สุด เมนูไหนกำไรดีที่สุด เมนูไหนขาดทุนมากที่สุดแล้วจะมีวิธีปรับเปลี่ยนอย่างไร รวมถึงจดจำชื่อของลูกค้าว่าแพ้อาหารประเภทไหนบ้างในแต่ละคน

2. Dark kitchens
ถ้าบอกว่าเป็นร้านอาหารที่ไม่มีหน้าร้าน คนไทยอาจจะไม่คุ้นสักเท่าไร
แต่ถ้าบอกว่าเป็นลักษณะ Cloud Kitchen หรือ "ครัวกลาง" ครัวที่ใช้ร่วมกัน โดยมีลักษณะง่ายๆ คือ การสร้างแพลตฟอร์มพื้นที่ห้องครัว และอุปกรณ์ครัวให้เช่าสำหรับร้านอาหาร ที่อยากขยายสาขา เพื่อการดิลิเวอรีโดยเฉพาะ เพียงแค่ส่งพนักงานมาทำอาหารใน Cloud Kitchen
อาหารของร้านเราก็สามารถส่งไปยังพื้นที่บริเวณโดยรอบได้อย่างทั่วถึง โดยไม่ต้องเปิดสาขาใหม่ ไม่ต้องตกแต่งร้าน ไม่ต้องลงทุนอะไรมาก ก็สามารถเปิดร้านอาหารใหม่ได้แล้ว

3. Virtual brands
นักสรรสร้างแบรน์อาหารใหม่ โดยการคิดเมนูและสร้างคอนเทนต์ในโลกออนไลน์ก่อนที่จะนำไปขายได้จริง เป็นการสร้างความน่าสนใจให้คนติดตาม เหมือนอย่างที่เราเห็นในปัจจุบัน

4. Brand spin-offs
การแตกไลน์อาหารใหม่ เพื่อเข้าถึงกลุ่มลูกค้าได้มากขึ้น เช่นของไทยจะมีร้าน Zen แต่เดิมคือร้านอาหารญี่ปุ่น แต่บริษัทก็ยังแตกไลน์อาหารไปทำอาหารประเภท Street Food ในชื่อ "เขียง" หรือธุรกิจอาหารประเภทกล่อง "ซื้อกลับ" ในชื่อ Zen Box เป็นต้น

5. Consolidation points
จุดรับส่งอาหารเพิ่มความสะดวกให้แก่ลูกค้า ร้านอาหาร ลดความแออัดภายในร้าน

6. Virtual concierge
ผู้อำนวยความสะดวกบนโลกเสมือน ช่วยผู้บริโภคไปรับอาหารหลายอย่าง หรือมีงานเพิ่มระหว่างที่ไปส่งอาหาร เช่น ซื้อน้ำดื่มในร้านสะดวกซื้อ เป็นงานลักษณะ MultiTasking ลูกค้าสะดวกมากขึ้น พนักงานส่งก็จะได้รับเงินที่เพิ่มขึ้น ร้านอาหารก็จะขายของได้มากขึ้น

7. Tiny restaurants
หมดยุคร้านอาหารขนาดใหญ่ ใช้พื้นที่เยอะ
จากบทวิจัยของ  McKinsey วิเคราะห์ว่า ขนาดร้านอาหารจะเล็กลงเฉลี่ย 60% เน้นรับลูกค้าที่ซื้ออาหารกลับไปทานเอง และการส่งอาหารที่มากขึ้น

8. Innovation in customer attraction
มีนวัตกรรมการดึงดูดลูกค้ามากขึ้น เช่น การทำอาหารโชว์ที่ลูกค้าสั่งผ่านออนไลน์ การใช้หุ่นยนต์ในการรับส่งออเดอร์อาหารภายในร้าน
หรือแม้แต่เรื่องของการ "ปรุงอาหารตามใจของลูกค้าเอง" ลูกค้าสามารถเลือกปรับแต่งอาหารได้ตามใจชอบ

นี้ก็เป็น 8 โอกาสทางธุรกิจและสาขาอาชีพใหม่ๆที่เกิดขึ้นมาท่ามกลางธุรกิจส่งอาหารที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็วครับ

บทวิเคราะห์จากสถาบัน McKinsey อ่านฉบับเต็มได้ที่นี้ :  Ordering in: The rapid evolution of food delivery