ความเสี่ยง บ่งบอกถึงโอกาสที่เราจะ "ขาดทุน"
- Howard Mark

การลงทุน คือ เรื่องของการมองอนาคต สิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคตเป็นสิ่งที่ไม่มีใครรู้ นั้นจึงเป็นที่มาของความเสี่ยง ดังนั้นการจัดการกับความเสี่ยง ถือเป็นหัวใจสำคัญของการลงทุนที่จะทำให้นักลงทุนอยู่รอดในตลาดได้ระยะยาว

ในหนังสือ The Most Important Thing: Uncommon Sense for the Thoughtful Investor อธิบายถึงความเสี่ยงไว้ว่า ...

1. ความเสี่ยงเป็นสิ่งเลงร้าย
คนที่รอบคอบมีเหตุมีผล มักจะพยายามหลีกเลี่ยงมัน หรือลดมันให้เหลิอน้อยที่สุด ดังนั้นคนโดยส่วนใหญ่มักจะเลือกลงทุนในความเสี่ยงต่ำ มากกว่าการลงทุนที่มีความเสี่ยงสูง

2. เสี่ยงสูง ผลตอบแทนสูงจะเป็นตัวล่อใจ
เมื่อไรก็ตามที่เรากำลังเลือกลงทุนในสินทรัพย์ คนส่วนใหญ่จะคำนึงถึงความเสี่ยงก่อนผลตอบแทน ด้วยเหตุที่คนมักไม่ชอบความเสี่ยง การมองผลตอบแทนที่สูงจะเป็นตัว "ปลดล๊อค" ทำให้เราดูเหมือนจะรับความเสี่ยงได้มากขึ้น
ตัวอย่างเช่น ถ้าพันธบัตรรัฐบาลให้ผลตอบแทนระยะยาว 10% ในขณะที่หุ้นจะให้ผลตอบแทน 10% เช่นเดียวกัน คนส่วนใหญ่ต้องเลือกลงทุนในพันธบัตรอย่างแน่นอน เพราะความเสี่ยงต่ำกว่า แถมได้ผลตอบแทนเท่ากับหุ้น เมื่อมีคนสนใจมาก เข้ามาซื้อมากทำให้ราคาของพันธบัตรปรับตัวขึ้นไป ในเชิงเศรษฐศาสตร์เราเรียกกันว่า การปรับตัวเข้าสู่สมดุล (Equilibration) มันจะเป็นตัวปรับให้ผลตอบแทนสมดุลกับราคาที่นักลงทุนต้องจ่าย

3. ความเสี่ยง คือ ความไม่ปลอดภัย
การที่เราจะพิจารณาการลงทุน เราจะดูแต่ผลตอบแทนอย่างเดียวไม่ได้ จำเป็นจะต้องมีการประเมินความเสี่ยงด้วย เช่น
การลงทุนนี้มีความปลอดภัยมากแค่ไหน ?
การลงทุนนี้เป็นตราสารหนี้ภาครัฐ หรือเป็นหุ้น ?
การลงทุนนี้มีสภาพคล่องมากน้อยแค่ไหน เราพร้อมขายได้ทุกเมื่อหรือไม่ ?
พอร์ตการลงทุนของเราเป็นแบบมุ่งเน้น หรือแบบที่มีการกระจายความเสี่ยง ?

ความสัมพันธ์สุดคลาสสิคระหว่างผลตอบแทน และความเสี่ยง
Photo From : pnbparibas

ในทางเศรษฐศาสตร์จะมีกราฟแสดงให้กับคนที่ศึกษาดูว่า High Risk, High Return หรือความเสี่ยงสูง ผลตอบแทนก็ย่อมสูงตามเป็นเส้นตรงที่ชันขึ้นจากซ้ายไปขวาซึ่งเป็นที่คุ้นเคย ดูเรียบง่าย
แต่สำหรับนักลงทุนเราต้องมองให้ลึกไปกว่านั้น เพราะการเข้าใจว่า ความเสี่ยงสูงย่อมนำมาซึ่งผลตอบแทนสูง จะทำให้เรา "หลงทาง" และทำให้ตัวเราตกอยู่ในสถานการณ์ที่ยากลำบาก
 

จริงๆแล้วข้อสรุปที่ถูกต้อง คือ ในการที่จะดึงดูดเงินลงทุนให้ได้มากๆ การลงทุนที่มีความเสี่ยงสูงกว่า จำเป็นจะต้องเสนอผลตอบแทนสูงๆให้กับนักลงทุน แต่มันไม่ได้บอกว่า ผลตอบแทนนั้นจะต้องเกิดขึ้นอย่างแน่นอน
... พูดง่ายๆ คือ ความเสี่ยงสูง ไม่ได้มาพร้อมกับผลตอบแทนที่สูง แต่ความเสี่ยงสูง มาพร้อมกับโอกาสที่จะเกิดความเสียหายมีสูงมากกว่า นั้นเอง

การลงทุนที่มีความเสี่ยงสูง คือ การลงทุนที่มีผลลัพธ์มีความแน่นอนน้อยกว่า ผลตอบแทนที่เกิดขึ้นจะมีความกว้างกว่า ถ้าการลงทุนใดๆก็ตามมีความเสี่ยงสูงแต่เราซื้อในราคาที่เหมาะสมจะเกิดเหตุการณ์ 3 ประการ คิอ
>>> ให้ผลตอบแทนคาดหวังที่สูงกว่า
>>> มีความเป็นไปได้ที่จะให้ผลตอบแทต่ำกว่า
>>> บางครั้ง เราอาจจะขาดทุน

กราฟความเสี่ยงและผลตอบแทน ที่เห็นในรูปเป็นเรื่องโกหก เพราะเราพิจารณาแต่เรื่องของผลตอบแทนอย่างเดียว แต่กลับไม่ได้ใส่ตัวแปรสำคัญ คือ ความไม่แน่นอนเข้ามาในกราฟด้วยเลย เวลาคนเรามองความสัมพันธ์แบบไม่ทะลุปรุโปร่งจะทืให้เราขาดทุนอย่างหนัก เพราะทำให้เราคิดว่าอยากได้ผลตอบแทนสูงๆ ก็ต้องยอมเสี่ยงสูงๆ

สรุปแล้ว นักลงทุนควรปรับมุมมองเรื่องความเสี่ยงใหม่ จากเสี่ยงสูง ผลตอบแทนสูง มาเป็นเสี่ยงสูง โอกาสขาดทุนยิ่งสูง