การตัดสินใจของคนอื่น มีผลต่อตัวเรามากแค่ไหน ?
ทำไมคนอื่นตัดสินใจ ถึงส่งผลกระทบต่อตัวเรา ?
ถ้าฟังแบบผิวเผิน เราก็อาจจะตอบว่า ไม่จริง .. การตัดสินใจของคนอื่นไม่ได้มีอิทธิพลต่อเราขนาดนั้น
... แต่เชื่อหรือไม่ว่าในทางจิตวิทยาแล้ว การตัดสินใจของคนอื่นมีผลต่อตัวเราอย่างมาก
บทวิจัยของ Solomon Asch เขาเป็นศาสตราจารย์และนักจิตวิทยาของมหาวิทยาลัยเดล ทำการทดลองโดยนำอาสาสมัครทั้งหมด 80 คน แบ่งออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 8 คน ซึ่งทุกกลุ่มจะมีหน้าม้าประมาณ 5 คน ส่วนอีก 3 คนเป็นอาสาสมัครจริงๆ
การถามคำถามจะแบ่งเป็น 2 ชุด คือชุดคำถามง่ายๆ ที่บอกได้ด้วยสายตา เช่น ภาพไหนใหญ่กว่ากัน หรือไม้บรรทัดอันไหนยาวกกว่ากัน ซึ่งในการตอบคำถามแต่ละครั้ง สมาชิกทุกคนจะต้องตอบ "เสียงดัง" เพื่อให้คนอื่นฟังด้วย ...
พอเริ่มคำถามชุดที่สอง จะเป็นแบบเชิงวิเคราะห์ที่ซับซ้อนมากขึ้น ซึ่งหน้าม้าจะถูก "เตรียมคำตอบ" ให้ตอบในข้อที่ผิด เพื่อสังเกตปฏิกิริยาของอาสาสมัครจริงๆว่าจะยอมตอบผิด หรือเลือกคำตอบที่ถูก
... ผลปรากฏว่า มีอาสาสมัครมากถึง 40% ที่เลือกคำตอบผิดตามหน้าม้าไปด้วย
การทดลองนี้ได้ข้อสรุปว่า การตัดสินใจของเรามีอิทธิพลจากคนอื่นสูงมาก โดยเฉพาะคำถามในเชิงวิเคราะห์ซึ่งเรื่องของการลงทุนก็เป็นหนึ่งในนั้น ที่นักลงทุนจะต้องวิเคราะห์ด้วยตนเองเพิ่มเติม ไม่สามารถมองด้วยสายตา เช่น อะไรใหญ่กว่ากัน หรืออะไรยาวกว่ากัน
เรื่องของการลงทุน เรามักจะชอบซื้อหุ้นที่กำลังเป็นกระแส (เช่น ช่วงนี้กระแสของหุ้น IPO ที่วิ่งแรงใครๆก็อยากได้หุ้นจองสูงมาก) ดังนั้นเวลาเราเห็นหุ้นตัวหนึ่งก็มักที่จะชอบเอาหุ้นไปถามความคิดเห็นคนอื่น ซึ่งแต่ละคนก็อาจจะชอบหรือไม่ชอบ หรือมีความเห็นที่แตกต่างกัน ยิ่งเราได้ฟังความเห็นในเชิงลบด้วยแล้วจะมีอิทธิพลต่อตัวเรา และเกิดคำถามขึ้นว่า "เราอาจจะวิเคราะห์ผิด" ก็เลยไม่ได้ค้นคว้าต่อ เลิกสนใจหุ้นตัวนั้นไปเลยและหันไปเล่นหุ้นตามกระแสน่าจะดีกว่า
จึงไม่น่าแปลกใจที่คนอยู่ในตลาดหุ้นมานาน มักจะพูดเสมอว่า การเป็น Contrarian หรือนักลงทุนที่ "สวนกระแส" เป็นสิ่งที่ทำได้ยากมากๆ
ตลาดหุ้นลงแล้วเราจะหดหู่ตาม แม้แต่นักลงทุนที่อยู่ในตลาดมานานก็อาจจะหลงอยู่ในวนเวียนของตลาดหุ้นขาลง จนไม่กล้าซื้อหุ้น มองไม่เห็นโอกาส
ในขณะที่ตลาดหุ้นเป็นขาขึ้น ก็ดีใจที่ได้กำไรจากหุ้นขาขึ้นไม่ได้ พร้อมจะใส่เงินเพิ่ม พร้อมจะจองซื้อหุ้น IPO ทุกตัว แต่หารู้ไม่ว่านั้นคือ "กับดัก" ที่จะทำให้เราขาดทุน และคืนเงินให้กับตลาดไปด้วย
การตัดสินใจของคนอื่นมีผลต่อจิตใจเรา "เสมอ"
ขอบคุณภาพจาก medium.com
สรุปแล้ว อิทธิพลของการตัดสินใจของคนอื่นมีผลต่อตัวเรามาก การคิดอะไรที่สวนกระแสเป็นเรื่องที่ทำได้ยากมาก แต่ถ้าเราอยากจะเป็นนักลงทุนที่ปนะสบความสำเร็จ ต้องมองตาม ต้องไม่ทำตามคนอื่น และพร้อมที่จะมองหาโอกาสในตัวที่คนอื่นยังไม่มองครับ