นักลงทุนจำนวนมาก เข้าใจว่าบริษัทที่ดี คือ ขอให้ทำกำไรให้ได้เยอะๆ และจ่ายปันผลให้กับผู้ถือหุ้นมากๆแค่นั้นก็ถือว่าเพียงพอแล้ว แต่สำหรับยุคปัจจุบันอาจจะไม่ใช่แบบนั้นอีกต่อไป เพราะบริษัทที่ดีในสายตานักลงทุนยุคใหม่ นอกจากจะทำกำไรได้ดีแล้ว บริษัทยังจำเป็นจะต้องมี "จิตสำนึกที่ดีต่อสังคมโดยรวม" ด้วย 

 

ซึ่งกลุ่มธุรกิจที่มักจะโดนโจมตีจากสื่ออยู่บ่อยครั้งในเรื่องของจิตสำนึกต่อสังคม ก็คือกลุ่มธุรกิจประเภทเลี้ยงสัตว์ และธุรกิจอาหาร ที่มักโดนโจมตี เกี่ยวกับประเด็น Animal Welfare โดยมีการออกมาแฉถึงมาตรการการเลี้ยงดูสัตว์ที่ไม่มีคุณภาพ หรือทารุณสัตว์ ส่วนบริษัทที่ทำร้านอาหารก็มีการสั่งซื้อเนื้อสัตว์จากโรงงานที่ไม่มีคุณภาพ ไม่ได้คำนึงถึงสวัสดิภาพสัตว์  ดังตัวอย่างที่เคยเป็นข่าวดังในต่างประเทศ ของฟาสต์ฟู้ดเชนใหญ่ อย่าง “แมคโดนัลด์” 

 

เชื่อหรือไม่ว่าครั้งหนึ่ง แมคโดนัลด์เคยถูก "ขู่" จากกองทุน Pension fund ว่า ถ้าบริษัทยังสั่งซื้อเนื้อไก่จากโรงงานที่ไม่ได้คำนึงถึงสวัสดิภาพของสัตว์ กองทุนนี้จะทำการเทขายหุ้นแมคโดนัลด์ที่ถืออยู่ประมาณ 300 ล้านหุ้นออกมาในตลาด จนทำให้ผู้บริหารจำเป็นจะต้องปรับเปลี่ยนแผนการสั่งซื้อเนื้อไก่ทั้งหมด เรื่องราวจะเป็นอย่างไร เดี๋ยวจะเล่าให้ฟังครับ

 

ในช่วงเดือนกันยายนปี 2018 มีสื่อหลักจากอเมริกาโจมตีแมคโดนัลด์ว่า "เพื่อกำไรสูงสุด แมคโดนัลด์จำเป็นจะต้องสั่งเนื้อไก่จากโรงงานที่อยู่ใกล้ที่สุด บางโรงงานก็มีมาตรฐานในการเลี้ยงสัตว์ ฆ่าสัตว์โดยคำนึงถึงสวัสดิภาพของสัตว์ แต่สำหรับบางโรงงานแล้วแทบจะไม่ได้เป็นแบบนั้นเลย พวกเขาฆ่าสัตว์จำนวนมากๆในเวลาที่เร็วที่สุด"

... "โรงงานหลายๆแห่งในอเมริกา ไม่มี  Animal Welfare"
... "โรงงานหลายๆแห่งในอเมริกา ไม่มีการใส่ใจด้าน ESG"

อะไรคือ Animal Welfare อะไรคือ ESG ? 

Animal Welfare คือ สวัสดิภาพสัตว์ คือการที่สัตว์ได้รับการเลี้ยงและดูแลให้มีความเป็นอยู่ในสภาวะที่เหมาะสม มีสุขอนามัยที่ดี มีที่อยู่สะดวกสบาย ได้รับอาหารและน้ำอย่างเพียงพอ หรืออธิบายง่ายๆคือ "ความสุขกาย สบายใจของสัตว์"

 

ESG คือการดำเนินธุรกิจอย่างยั่งยืน บริษัทที่จะมีความยั่งยืนได้นั้น นอกจากจะแสดงในรูปแบบของ "ผลกำไร" แล้ว จะต้องพัฒนาสังคมควบคู่กันไปด้วย ซึ่งมีองค์ประกอบ 3 ด้าน คือ
1. Environment (การจัดการด้านสิ่งแวดล้อม)
2. Social (การจัดการด้านสังคม)
3. Governance (การจัดการด้านธรรมาภิบาล)

แต่จริงๆแล้วการเล่นของสื่อ ไม่ได้มีผลกระทบอะไรกับสังคมมาก บริษัทยังคงดำเนินธุรกิจต่อไป เพราะในเมื่อผลกำไรยังดี ผู้ถือหุ้นพอใจ ก็ไม่จำเป็นจะต้องเปลี่ยนแปลงอะไร 

 

จนกระทั่งมีนักร้อง ดารา นักเคลื่อนไหวสังคมจำนวนมาก ออกมาฟ้องบริษัทโดยยื่นผ่านสภาของมลรัฐนิวยอร์ก ว่าบริษัทควรจะมีจิตสำนึกต่อสัตว์ให้มากกว่านี้ การสั่งซื้อเนื้อไก่ควรสั่งซื้อจากโรงงานหรือบริษัทที่มี Animal Welfare และ ESG กระแสนี้ถูกกดดันอย่างหนัก มีการใช้โซเชียลมีเดียในการโจมตีแมคโดนัลด์อย่างหนัก

ถึงแม้ว่าทางแมคโดนัลด์จะออกมาชี้แจงว่าเคยมีการทำข้อตกลงกับสังคมแล้ว และชูประเด็นโฆษณาว่าบริษัทจะซื้อไข่จากแม่ไก่ที่เลี้ยงแบบไม่ขังกรง (cage-free eggs) ภายในปี 2025 และซื้อหมูจากฟาร์มที่เลี้ยงหมูอย่างมีมาตรฐาน เลี้ยงแบบไม่แออัด (gestation crate-free pork) แต่กระแสสังคมก็ตีกลับ โดยบอกว่า สังคมต้องการ "เดียวนี้ ! " ไม่ใช่ต้องการในอนาคต

 

นายโทมัส ดินาโปลี เจ้าหน้าที่ระดับสูงประจำรัฐนิวยอร์ก ได้ออกมาชี้แจงว่า ศักยภาพของการทำกำไรควรจะมีควบคู่ไปกับจิตสำนึกต่อสังคม ทางสภาของนิวยอร์กจะยื่นเรื่องต่อไปให้กับกองทุนบำเหน็จบำนาญ (Pension Fund) ให้พิจารณาขายหุ้นแมคโดนัลด์ที่กองทุนนี้ถือมากกว่า 300 ล้านหุ้น รวมถึงหุ้นของบริษัทอื่นๆที่ถูกตรวจสอบว่าไม่มี ESG ที่ชัดเจน

 

ข่าวนี้ทำให้ผู้บริหารและผู้ถือหุ้นถึงกับตกใจอย่างมากเพราะการเทขายหุ้นกว่า 300 ล้านหุ้น แน่นอนว่าราคาจะต้องลงอย่างหนักแน่นอน ทำให้ผู้ถือหุ้นรวมตัวกดดันบอร์ดบริหารให้ทำตามที่สังคมร้องขอ

สุดท้ายทางแมคโดนัลด์ต้องยอมและให้สัญญากับสังคมว่า ทางบริษัทจะให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อม และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องตลอด Supply Chain ทางบริษัทจะเปลี่ยนแปลงการซื้อขายจากฟาร์มและโรงงานที่คำนึงถึง "สวัสดิภาพของสัตว์" และมีจิตสำนึกต่อสังคมเท่านั้น

 

จะเห็นได้ว่าสังคมสมัยใหม่ให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อม และจิตสำนึกต่อสังคมอย่างมาก ไม่ได้คาดหวังแต่ "ข้อมูลทางการเงิน" เพียงอย่างเดียว แต่บริษัทจำเป็นจะต้องมี ESG ด้วย

 

ซึ่ง ESG เป็นคำที่ถูกบัญญัติขึ้นใช้ในตลาดทุน เพื่อใช้ประเมินการดำเนินงานของบริษัท และทำให้ล่วงรู้ถึงผลประกอบการในอนาคตของบริษัท โดย ESG ไม่ได้ใช้แค่ในตลาดทุนที่พัฒนาแล้วเพียงอย่างเดียว แต่ตลาดทุนที่อยู่ในกลุ่ม Emerging Market ก็ให้ความสำคัญกันมากแล้ว และกระแสนี้ก็กำลังขยายไปยัง Frontier Market อีกด้วย

 

สำหรับประเทศไทยเองก็ให้ความสำคัญกับ ESG ด้วยเช่นกัน ทั้งฝั่งผู้กำกับดูแลหลักทรัพย์ โบรคเกอร์ บทวิเคราะห์ กฏเกณฑ์ของตลาดทุน ที่ต้องมีแสดง ESG ในข้อมูลประจำปี รวมถึงตัวผู้ลงทุนรุ่นใหม่เองก็ให้ความสำคัญกับประเด็นนี้ไม่แพ้กัน 

 

ส่วนอีกหนึ่งกรณีศึกษาของฟาสต์ฟู้ดเชนใหญ่ จากรายงานการจัดอันดับ (The pecking order) บริษัทฟาสต์ฟู้ดชื่อดัง ถึงนโยบายด้านสวัสดิภาพไก่ในฟาร์ม ที่จัดทำโดยองค์กรพิทักษ์สัตว์แห่งโลก เผยให้เห็นว่า ยังมีบริษัทฟาสต์ฟู้ด ที่เริ่มดำเนินนโยบายเรื่อง Animal Wefare อีกหนึ่งแห่ง นั่นก็คือ KFC (เคเอฟซี) ร้านอาหารที่มีไก่เป็นเมนูหลัก

 

โดยปี 2019 เคเอฟซีได้ออกมาประกาศให้คำมั่นสัญญาสาธารณะว่าจะยกระดับสวัสดิภาพไก่ภายในปี 2026 

แต่ปัจจุบันมีการดำเนินงานเพียงแค่ 7 ประเทศในทวีปยุโรป ได้แก่ อังกฤษ ฝรั่งเศส ไอร์แลนด์ เนเธอร์แลนด์ เบลเยียม สวีเดน และเยอรมนี ในขณะที่ประเทศอื่นยังไม่เห็นสัญญาณเท่าไรนัก  แม้แต่ในประเทศไทยเอง เคเอฟซี ประเทศไทย ก็ยังคงเพิกเฉยในการเปิดเผยข้อมูลเรื่องการพัฒนาสวัสดิภาพไก่ แม้จะได้รับการเรียกร้องมาหลายครั้ง

 

 

ซึ่งถ้า เคเอฟซี ประเทศไทยรีบฉวยโอกาสนี้ ออกมาแสดงจุดยืน และออกนโยบายที่ชัดเจนเป็นรูปธรรม ในการพัฒนาสวัสดิภาพไก่ ให้เทียบเท่ามาตรฐาน เคเอฟซีทางฝั่งทวีปยุโรป   เคเอฟซีจะเป็นบริษัทฟาสต์ฟู้ดบริษัทแรกของประเทศไทย ที่ประกาศคำมั่นเรื่องการยกระดับมาตรฐานด้านสวัสดิภาพสัตว์  ให้สมกับที่เป็นผู้นำของกลุ่มธุรกิจฟาสต์ฟู้ด  และจะเป็นโอกาสในการสร้างภาพลักษณ์ที่ดี ด้านจิตสำนึกต่อสังคม ในสายตาผู้บริโภครุ่นใหม่  ที่หันมาให้ความสำคัญกับเรื่องนี้อย่างเป็นรูปธรรม  ดังตัวอย่างการลงชื่อสนับสนุนผ่านโครงการ Change for Chickens ขององค์กรพิทักษ์สัตว์แห่งโลก (ประเทศไทย) เกือบ 20,000 คน

แต่ KFC จะเห็นโอกาสนี้ไหม? ต้องติดตามกันต่อไป

 

ถ้าเราลองถอดบทเรียนจากเคสต่างๆในต่างประเทศ ก็จะเห็นว่าพลังขับเคลื่อนของภาคประชาชนมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงจริงในสังคม สามารถกดดันภาคธุรกิจ ภาครัฐได้จริง ธุรกิจที่อยากเติบโตอย่างยั่งยืน และได้ความไว้เนื้อเชื่อใจจากผู้บริโภค จึงต้องตั้งใจฟัง เพื่อให้ได้ยินเสียงความต้องการของผู้บริโภค  ก่อนที่เขาจะออกมาเรียกร้อง  และดำเนินธุรกิจด้วยความจริงใจ ใส่ใจสังคม  บริษัทใดมีคุณสมบัติแบบนี้  นักลงทุนอย่างเราก็หมายตาไว้ได้เลย เพราะท้ายที่สุด ความดีนั้น จะย้อนกลับกลายเป็นผลกำไรที่ดีตามมาด้วยอย่างแน่นอน

บทสรุป ทำไมเราจึงควรลงทุนในบริษัทที่มี ESG ?

1. เราต้องไม่ลืมว่าคนยุคใหม่ให้ความสนใจใน ESG มาก จากข้อมูลของ MSCI บอกว่าประชากรกลุ่ม Baby Boomer มีความมั่งคั่งอยู่ประมาณ 30 ล้านล้านเหรียญ โดยความมั่งคั่งนี้จะถูกส่งผ่านไปยังคนกลุ่ม Gen X และ Gen Y กว่า 80 ล้านคนทั่วโลก ซึ่งเงินมหาศาลก้อนนี้จะถูกนำไปลงทุนตามความสนใจของกลุ่ม Gen X และ Gen Y

2. บทวิเคราะห์ยังกล่าวต่อไปอีกว่า คนรุ่นใหม่ส่วนใหญ่ให้ความสนใจต่อการลงทุนของตัวเองอย่างมาก และลงทุนในบริษัททีมีความยั่งยืน รับผิดชอบต่อสังคม ถ้าองค์กรไหนทำไม่ถูกต้องก็จะถูกกระแสสังคมจากสื่อโซเชียลที่เร็วและแรงในการกดดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลง

3. นอกจากจะกดดันต่อองค์กรที่ไม่มีความรับผิดชอบสังคมแล้ว กลุ่มคนกลุ่มนี้ยังตื่นตัวอย่างมากต่อกระแสของ ESG และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่องๆ ว่ากันว่าในช่วงปี 2017 -2019 มีคนรุ่นใหม่ลงทุนในบริษัทที่ใส่ใจต่อความยั่งยืนเพิ่มขึ้นประมาณ 10%

4. กว่าครึ่งของนักลงทุนรุ่นใหม่ มีแนวโน้มจะขายหุ้นและหยุดลงทุนในบริษัทที่ไม่มีจิตสำนึกต่อสังคม ไม่มี ESG

 

จะเห็นได้ว่า ESG อาจจะเป็นเรื่องไกลตัว ไม่เกี่ยวข้องอะไรกับการลงทุนสักหน่อย แต่ถ้าเราสังเกตดีๆโดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ที่มีจิตสำนึกรับผิดชอบต่อสังคมมากขึ้น ก็อยากจะลงทุนในบริษัทที่มี ESG ถ้าบริษัทไหนไม่มีก็พร้อมจะใช้เครื่องมือสื่อโซเชียล ในการกดดันให้เกิดความเปลี่ยนแปลง คนรุ่นใหม่ก็คาดหวังว่าบริษัทขนาดใหญ่นอกจากจะทำธุรกิจให้เกิดผลกำไรสูงสุดแล้ว จำเป็นจะต้องช่วยเหลือสังคม มีจริยธรรมในการดำเนินธุรกิจเพื่อให้เกิดความยั่งยืนต่อไปได้ในอนาคต ไม่ใช่แค่ต่อประโยชน์ของสังคมเอง เราในฐานะคนที่อยู่ในสังคมก็จะได้รับผลประโยชน์ไปด้วยนั้นเอง

==============================================

Source : 

https://www.bloombergquint.com/business/mcdonald-s-gets-a-warning-from-new-york-s-pension-fund-over-chickens

https://www.worldanimalprotection.or.th/news-Raise-Pigs-Right-Movement

https://www.worldanimalprotection.or.th/pecking-order-2020

https://www.worldanimalprotection.or.th/raise-pigs-right-update

https://www.worldanimalprotection.or.th/kfc-open-letter-v2

https://www.eurogroupforanimals.org/news/kfc-signs-european-chicken-commitment