เชื่อว่ามีนักลงทุนจำนวนมากมองกราฟย้อนหลังแล้วบ่นกับตัวเองว่า "รู้งี้ ฉัน ... ไปตั้งนานแล้ว" ลองเติมคำในช่องว่างกันเอาเอง
... มันดูเป็นเรื่องง่ายเสมอเมื่อเรามองย้อนกลับไป ทราบผลลัพธ์เรียบร้อยแล้ว
"รู้งี้ ฉันถือต่อไปดีกว่า" ... ทั้งที่ในความเป็นจริง เราเห็นกราฟตัดลงแล้วเลยขาย ปรากฏสัญญาณหลอกหุ้นขึ้นต่อ
"รู้งี้ ซื้อตัวนี้ดีกว่า"
"รู้งี้ อยู่เฉยๆดีกว่า"
"รู้งี้ ขายไปตั้งนานแล้ว"
เราพบเจอเรื่อง "รู้งี้" มากมาย ภาษาอังกฤษตรเราเรียกว่า Hindsight Bias
ย้อนกลับไปดูราคาหุ้นพื้นฐานดี ๆ เอาแค่ 10 ปีที่แล้ว ราคาถูกมากกว่าปัจจุบันมาก ตอนนี้ขึ้นไปแล้วเป็นสิบ ๆ เท่า เป็นร้อยเท่าก็มียกตัวอย่าง หุ้น AOT เดือน ม.ค. 2009 ราคา 1.75 บาท ในขณะที่ตอนนี้สิบปีผ่านไปราคา 68.75 บาท หรือตัวอย่างคลาสสิค คุณป้าซื้อหุ้น SCC ราคา 1 บาท ราคาขึ้นมาเป็นหลายร้อยเท่า "รู้งี้" ฉันน่าจะซื้อไว้บ้าง
... ความคิดเหล่านี้เป็นอคติที่หลอกให้คิดว่าเราสามารถทำนายเหตุการณ์ในอนาคตได้ไม่ยาก จากการมองย้อนอดีตที่ผ่านไปแล้ว ซึ่งมีความอันตรายแฝงอยู่ เนื่องจากทำให้เราประเมินตนเองเก่งเกินกว่าความเป็นจริง ทำให้มองข้ามปัจจัยด้านอื่น ๆ ที่จะส่งผลต่อสิ่งที่จะเกิดขึ้นต่อไป
โดยเฉพาะเรื่องการเก็งกำไรโดยใช้กราฟทางเทคนิคด้วยแล้ว หลักการ คือ การเข้าซื้อที่จุดแนวโน้มว่าจะขึ้น และขายเมื่อเทรนนั้นจบลง เพราะฉะนั้นการมองกราฟหุ้นที่เสร็จแล้ว จบแล้ว ดูเป็นเรื่องง่าย ฉันซื้อตรงนี้ ขายตรงนี้เมื่อตอนที่เส้นนี้ตัดลงมา ... (หรืออะไรก็ตามแต่) ว่ากันเป็นฉากๆ กำไรหลายสิบเปอร์เซ็นต์ ถ้าทำได้ทุกวันรวยเป็นเศรษฐีพันล้านแน่นอน
ถ้าเราคิดแบบนี้ แสดงว่าเรากำลังเจอกับ Hindsight Bias แบบเต็มๆ เทคนิคเป็นเรื่องง่ายๆ ซึ่งมือใหม่จะพลาดกันเยอะมาก สุดท้ายก็โดนตลาดเอาคืน จ่ายเป็นค่าเล่าเรียนกันไป
หุ้น AOT จากราคา 5 บาท ขึ้นไปแตะระดับ 80 บาท โดยการถือไว้เฉยๆ แต่ทำไมถึงมีน้อยคนนักที่ทำกำไรจาก AOT ได้เป็นกอบเป็นกำ ... "รู้งี้"
อีกประเด็นหนึ่ง อคติรู้งี้ทำให้การดูกราฟย้อนหลังด้วยตนเองของระบบทางเทคนิคนั้นเป็นการเข้าข้างตัวเองเกินไป เช่น คนที่เสาะหาเทคนิควิธีใหม่ ๆ จะย้อนดูกราฟตามเงื่อนไขที่ตนเองคิดค้นขึ้น เมื่อใดกราฟเป็นไปตามระบบนั้นจึงบอกว่านี่ไงเป็นสัญญาณเข้าซื้อด้วยวิธีนี้ถูกต้องแล้ว และมองข้ามชุดของการเทรดที่ไปในทางตรงกันข้ามทั้ง ๆ ที่จุดเข้าสถานะนั้น มีเงื่อนไขแบบเดียวกันเป๊ะ จากนั้นจึงนำเอาระบบนี้ไปใช้ในการเทรดจริง ทำให้มีโอกาสสร้างความเสียหายได้
เทรดเดอร์ทั้งหลายควรระมัดระวังไม่ให้ Hindsight Bias มีผลต่อการประเมิน และตัดสินใจในการลงทุน โอกาสต่อ ๆ ไป จะมากล่าวถึง Bias อื่น ๆ ซึ่งหากเรารู้เท่าทันก็จะช่วยให้เทรดได้ดีขึ้นและประสบผลสำเร็จได้ครับ