ครั้งหนึ่งปรมาจารย์ Benjamin Graham เคยเขียนความเห็นของตนเองที่มีต่อหุ้น IPO ลงไปในหนังสือ The Intelligent Investor เอาไว้ว่า  ...

"IPO ไม่ได้แปลว่า initial public offering หรือการเสนอขายหุ้นให้กับประชาชนครั้งแรก แต่ IPO อาจจะหมายถึง ...
.
>> It’s Probably Overpriced (มันมีราคาแพงเกินไป)
>> Imaginary Profits Only (กำไรที่คาดหวังมากเกินไป)
>> Private Opportunity (โอกาสทำกำไรของคนวงใน)
>> Idiotic, Preposterous, and Outrageous (โง่เขลา, ไม่ทันคน และไร้ซึ่งความมีปัญญา) "

ประโยคข้างต้นแสดงให้เห็นถึงความอันตรายของหุ้น IPO

ถึงแม้ว่าช่วงนี้กระแสของหุ้น IPO มาแรง แต่ทางผู้เขียนก็อยากจะบอกเพื่อนนักลงทุนว่าอย่าลืมศึกษาให้เข้าใจก่อนการลงทุนในหุ้น IPO ทุกครั้ง
... นี้ก็เป็น 5 ข้อต้องรู้ที่นักลงทุนควรจะทำการบ้านทุกครั้ง มีอะไรบ้างมาดูกันครับ
.
.
1. บริษัททำธุรกิจอะไร และแผนของอนาคตเป็นอย่างไร
นี้คือสิ่งแรกที่นักลงทุนต้องเข้าใจว่าบริษัททำมาหากินอย่างไร มีสัดส่วนรายได้เป็นอย่างไร หลังจากนำเงินที่ได้จากการขาย IPO แล้ว จะนำเงินไปลงทุนเพื่อเสริมศักยภาพในอนาคตอย่างไร

สำหรับประเด็นนี้นักลงทุนต้อง "เผื่อใจ" เอาไว้ว่าแผนงาน และแผนของการเติบโตอาจจะไม่ได้เป็นไปตามคาด เพราะ "แผนงาน" จะเขียนให้สวยอย่างไรก็ได้ แต่ลงมือปฏิบัติจริง เป็นเรื่องยากยิ่งกว่า
.
.
2. เจาะลึกบริษัท
บริษัทมีความเป็นมาอย่างไร ใครคือผู้ก่อตั้ง ผู้ถือหุ้นเป็นใคร สภาวะอุตสาหกรรมดีแค่ไหน คู่แข่งมีใครบ้าง รายได้และกำไรของบริษัทเป็นอย่างไร
.
.
3. ผู้บริหารจะขาย Big Lots หรือไม่ !!!
ตรงนี้คือประเด็นสำคัญที่นักลงทุนส่วนใหญ่มองข้าม ผู้บริหารมีการขาย Big lots ออกมาหรือไม่ ถ้ามีจะขายให้ใคร ขายที่ราคาเท่าไร แต่จากประสบการณ์แล้ว การที่ผู้บริหารขายหุ้นออกมา เป็นสัญญาณที่ไม่ค่อยจะดีนัก
.
.
4. อ่านบทวิเคราะห์ของโบรคเกอร์ สอบถามความเห็นผู้แนะนำการลงทุน
โบรคเกอร์มีมุมมองต่อหุ้นตัวนี้อย่างไร ให้ราคาเหมาะสมที่เท่าไร การเติบโตจะเป็นอย่างไร โบรคเกอร์มองดีแค่ไหน

สำหรับข้อนี้ แน่นอนว่าหุ้นทุกตัวที่ออกมาดี มักจะถูกมองในแง่ "บวกมาก" เป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นนักลงทุนต้องใช้
"วิจารณญาณ" ในการอ่าน และรับฟัง ครับ ต้องเผื่อใจไม่เชื่อเต็ม 100%
.
.
5. จินตนาการถึงมูลค่าที่เหมาสม
นี้คือขั้นตอนสุดท้ายของการวิเคราะห์ IPO เมื่อเรามีข้อมูลแล้ว เราควรจะกำหนด "ช่วงราคา" ที่เหมาะสมว่าหุ้นตัวนี้มีมูลค่าอยู่ที่เท่าไร ควรมี P/E , P/BV อยู่ที่เท่าไร และอัตราปันผลประมาณเท่าไร เมื่อหุ้นตกอาจจะเป็นโอกาสของเราในการเข้าซื้อก็เป็นได้

สรุปแล้ว ... จากสถิติแล้วนักลงทุนที่เข้าไปซื้อหุ้น IPO มักจะขาดทุนมากกว่ากำไร แต่ด้วยความหวือหวา นักเก็งกำไรก็อดที่จะเข้าซื้อๆขายๆไม่ได้ ดังนั้นถ้าเราอยากจะเข้าร่วมวงด้วยควรศึกษารายละเอียดให้ดีก่อนการตัดสินใจซื้อ
.
แต่ในมุมมองของผู้เขียนแล้ว มักจะเป็น "คนดู" มากกว่า ถึงแม้เราจะไม่ได้กำไร แต่อย่างน้อยที่สุดเราก็จะไม่เจ็บตัว เพราะถ้าพลาดไปแล้ว นั้นคือการขาดทุน เงินที่เสียไปจะเอาคืนกลับมาก็คงยาก
.
ในบางครั้งการระงับความโลภของตัวเอง ก็เป็นสิ่งสำคัญ เราต้องยึดหลักของเบนจามิน เกรเฮม ที่กล่าวไว้ข้างต้นไว้ว่า หุ้น IPO ไม่ได้หมายถึง initial public offering แต่มันคือ It’s Probably Overpriced.