ดูเหมือนว่าการอ่านงบการเงิน เป็นปัญหาของมือใหม่มากที่สุดเพราะเป็นเรื่องยาก ดังนั้น ถ้าถามว่ามีวิธีดู "งบดุล" แบบง่ายๆที่แม้แต่มือใหม่ยังเข้าใจ พอจะมีวิธีบ้างไหมครับ

เอาจริงๆก็ต้องตอบว่า "มี" ... แล้วดูยังไงที่แม้แต่มือใหม่อย่างเราก็สามารถอ่านได้ นี้เป็น 5 ข้อต้องรู้ครับ

1. งบดุล ประกอบไปด้วย 3 อย่าง คือ สินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของผู้ถือหุ้น โดยสมการเบื้องต้น คือ

สินทรัพย์ - หนี้สิน = ส่วนของผู้ถือหุ้น

สินทรัพย์ มีมากๆยิ่งดี และควรจะเพิ่มขึ้นในอัตรามากกว่าหนี้สิน

หนี้สิน โดยปกติจะเพิ่มตามสินทรัพย์อยู่แล้ว

ส่วนของผู้ถือหุ้น ยิ่งมาก ยิ่งดี และควรจะมากกว่าหนี้สิน ... แต่บางบริษัทมีมากก็อาจจะบ่งบอกว่ามี Growth มาก ก็ต้องไปดูรายได้ ยอดขายกันอีกที

2. คุณภาพของสินทรัพย์
ในช่องของสินทรัพย์ประกอบไปด้วยรายละเอียดมากมาย เราควรจะดู 2 ส่วน คือ
2.1 เงินสด
2.2 ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์

ซึ่งทั้งเงินสด และที่ดิน คิดเป็นสัดส่วนเท่าไรของสินทรัพย์ทั้งหมด ถ้าเงินสดมีมาก ก็อาจจะมีปันผลพิเศษ เวลาเกิดวิกฤต บริษัทก็จะได้รับผลกระทบน้อย

3.สภาพคล่องกิจการ โดยเฉพาะ Current Ratio หรืออัตราส่วนเงินทุนหมุนเวียน

Current Ratio = สินทรัพย์หมุนเวียน/หนี้สินหมุนเวียน
เพื่อดูความสามารถในการชำระหนี้ระยะสั้น ยิ่งมากยิ่งดี แสดงว่าบริษัทมีสภาพคล่องสูง

4. หนี้สินต่อทุน ดูความมั่งคงของกิจการ
หรือที่นักวิเคราะห์ชอบเรียกว่า D/E ย่อมากจาก Debt to Equity Ratio ยิ่งมากแปลว่าไม่ดี เพราะหนี้เยอะ แต่ส่วนของเจ้าของมีน้อย ถ้าเกิดวิกฤตอะไรขึ้นมาอาจจะโดนเรียกเพิ่มทุนได้ และยิ่งส่วนของผู้ถือหุ้นติดลบอาจจะโดนขึ้นป้าย ถอดออกจากตลาดหลักทรัพย์เพื่อฟื้นฟูกิจการ

ดังนั้น ตามตำราแล้วบริษัทที่ดีไม่ควรมี D/E เกิน 2 เท่า ถ้าหนี้น้อย แต่ส่วนผู้ถือหุ้นเยอะ จะดีมาก

5. กำไรสะสม (Retain Earning)
ส่วนนี้อยู่ใน Equity หรือส่วนของผู้ถือหุ้น ซึ่งกำไรสะสมเกิดมาจากการที่บริษัทมีกำไรในแต่ละปี และนำมาเก็บไว้เพื่อให้ส่วนของผู้ถือหุ้นเพิ่มมากขึ้น กลายมาเป็นกำไรสะสม ถ้าบริษัทมีกำไรทุกปี ตรงนี้ก็จะยิ่งเพิ่มมากขึ้น และทำให้ "มูลค่าทางบัญชี" หรือ Book Value เพิ่มขึ้นได้

หลักๆก็จะมีเท่านี้ วิธีการดู "งบดุล" แบบเร็วๆ ที่มือใหม่ก็สามารถเข้าใจได้ครับ ...