ตัวสะท้อนของตลาดการเงิน ที่เป็นที่รู้จักกันมากและเข้าถึงง่ายที่สุดตลาดหนึ่ง คงหนีไม่พ้นตลาดหุ้น ภาพของตลาดหุ้นนั้นหากมองอย่างผิวเผินคงง่ายต่อการเข้าใจ จนเมื่อได้เริ่มศึกษาจึงจะทราบว่า มีหลายๆ ตัวแปรในโมเดลทางการเงินที่ไม่มีความแน่นอน (uncertain) ในงานวิจัยชิ้นนี้ได้ศึกษาเกี่ยวกับ ฟองสบู่ในตลาดหุ้น การไหลของเงินในกองทุนรวม การเทรดของนักลงทุนอิสระ และ Volume Trading

 

 Stock Price Bubble

           การเกิดฟองสบู่ในตลาดหุ้นนั้น ผู้วิจัยได้ประเมินมูลค่าหุ้น ในจังหวะที่ดัชนี Nasdaq พุ่งขึ้นทำจุดสูงสุด ปรากฏว่าหุ้นไม่จำเป็นต้อง over value เพียงแค่ความไม่แน่นอนของ growth ของเงินปันผล ของบริษัทก็สามารถทำให้ราคาหุ้นพุ่งสูงขึ้นได้ เช่นเดียวกับ การประเมินราคา option นอกจากนี้ความไม่แน่นอนของ growth ของเงินปันผล ของบริษัทยังคงเพิ่มความผันผวนของผลตอบแทนด้วย โดยสรุป ความผันผวนของราคาหุ้นเป็นผลกระทบเชิงบวกจากความไม่แน่นอนของ growth ของเงินปันผล

 

Mutual Fund Flows

          ในส่วนของพฤติกรรมนักลงทุนในส่วนของ Fundflows นั้น การโยกย้ายเงินทุนของกองทุนรวมดูจะมีความสับสน เช่น จำนวนเงินที่ไหลเข้ากองทุนนั้นเป็นผลกระทบโดยตรงจากผลตอบแทนในอดีตที่กองทุนนั้นทำได้ แต่ลักษณะนี้จะเกิดกับกองทุนใหม่ๆ มากกว่ากองทุนที่เปิดมาอย่างยาวนานแล้ว จากงานวิจัยได้ทำการศึกษาผ่านสมมุติฐาน 3 ข้อ

1.ความสามารถของผู้จัดการกองทุนโดยศึกษาผ่านผลตอบแทนที่ผู้จัดการกองทุนทำได้

2.ความสามารถนี้จะลดลงเมื่อกองทุนมีขนาดใหญ่ขึ้น

3.นักลงทุนจะพอใจกับผลตอบแทนที่มากกว่า จากการสังเกตพบว่า นักลงทุนจะประเมินความสามารถของผู้จัดการกองทุนผ่านผลตอบแทนในการลงทุน และมีแนวโน้มที่จะโยกย้ายเงินลงทุนเข้ามาในกองทุนหากกองทุนสามารถทำกำไรได้มากกว่าที่คาดหวังไว้ และจะหยุดการใส่เงินเข้ามา หากส่วนต่างนั้นได้หายไป ( abnormal performance disappears ) โดยสรุปแล้ว กองทุนที่มีผลตอบแทนโดดเด่นจะดึงดูดเงินลงทุนใหม่ แต่มันก็จะค่อยๆลดลงในอนาคต

 

Individual Investor Trading

                พฤติกรรมการเทรดของนักลงทุนอิสระนั้น มีความน่าสนใจอยู่ตลอด เนื่องจากนักลงทุนอิสระส่วนใหญ่นั้นเสียเงินให้กับการเทรดมากกว่าได้เงิน และกลุ่มนี้มีแนวโน้มที่จะเทรดบ่อยขึ้นเมื่อขาดทุน สุดท้ายมักจบลงด้วยการออกจากตลาดไปในที่สุด

ส่วนเทรดเดอร์ที่มีผลงานดีมักเทรดไม่บ่อยเท่า โดยผลงานที่แย่ส่วนใหญ่เป็นผลมาจากการมั่นใจเกินไป และการอยากได้ผลตอบแทนสูงสุดโดยมองหุ้นเป็นการพนันชนิดหนึ่ง นอกจากนี้นักลงทุนมีแนวโน้มที่จะเพิ่ม Position ในการเทรด หากการเทรดครั้งก่อนประสบความสำเร็จและลดขนาดการเทรดลงกรณีที่ครั้งก่อนนั้นขาดทุน

 

Volume Trading

                ทำไมถึงมีการเทรดที่เยอะมาก และ Volume Trading สัมพันธ์กับความผันผวนของราคาอย่างไร เพื่อความเข้าใจนี้ ผู้วิจัยได้แบ่งเทรดเดอร์เป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่ม speculate และกลุ่ม hedging

เมื่อกลุ่ม speculate ขายหุ้นทิ้ง ทำให้ราคาหุ้นตกลงมา กลุ่ม hedging จะทำการเข้าซื้อไว้ และเมื่อตลาดรับรู้ข้อมูลโดยทั่วถึงกัน (information asymmetry) Trading Volume  ก็จะเพิ่มขึ้นและทำให้ความผันผวนของราคาเพิ่มขึ้นตามไปด้วย

 

               จากงานวิจัยชิ้นนี้พบว่า ทั้ง 4 ปัจจัยที่ส่งผลกระทบถึงผลตอบแทนและความผันผวนของราคาหุ้น แต่นอกจาก 4 ปัจจัยที่กล่าวมา ยังคงมีปัจจัยอื่นๆอีกมากที่ส่งผลกระทบต่อผลตอบแทนของนักลงทุน

 

งานวิจัยชิ้นนี้อ้างอิงตลาดหุ้นในอเมริกาเป็นส่วนใหญ่ แต่ในความเห็นของผู้เรียบเรียงแล้วนั้น ในตลาดหุ้นไทยเอง ราคาหุ้นก็ถูกกระทบจากปัจจัยเหล่านี้ไม่ต่างกัน เหนือสิ่งอื่นใดปัจจัยเหล่านี้ล้วนแล้วแต่เป็นสิ่งที่เราควบคุมไม่ได้ มันเกิดขึ้นตามกลไกของตลาด แต่การลงทุนในตลาดหุ้นนั้นทั้งเรื่อง Mindset และ ความรู้ทางการเงิน ไม่ได้เป็นสิ่งสำคัญน้อยไปกว่ากันเลย และยังเป็นสิ่งที่เราควบคุมได้อีกด้วย

 

 

 

 

 - Yoo -

อ้างอิง : Learning in Financial Markets ( forthcoming )

ผู้วิจัย : Lubos Pastor : University of Chicago Booth School of Business

           Pietro Veronesi : University of Chicago Booth School of Business